در پاسخ به این سوال که اعسار مهریه چیست، اعسار مهریه به دادخواستی گفته میشود که زوج در شرایطی که از پرداخت مهریه زوجه ناتوان بوده آن را در موعد قانونی تقدیم دادگاه میکند و بدین طریق از محکمه تقاضا میکند که مهریه زوجه خود را در موعد زمانی دیرتر پرداخت کند البته لازم به ذکر است که این امر اختصاص به مهریه عندالمطالبه دارد نه مهریه عندالاستطاعه، چرا که اصل بر آن است که زوج تمکن مالی بر پرداخت مهریه دارد و نمیتواند به بهانه اعسار، مهریه را نپردازد.
با توجه به اینکه به اجرا گذاشتن و پرداخت مهریه مراحل پیچیدهای دارد، میتوانید از مطالب عواقب اجرا گذاشتن مهریه و به اجرا گذاشتن مهریه چقدر طول میکشد؟ در این رابطه استفاده کنید که اطلاعات و نکات ضروری به شما منتقل میکند.
اصل بر آن که زوجه میتواند هر زمانی که خواستار دریافت مهریه باشد بتواند آن را از زوج دریافت کند اما ممکن است حسب شرایطی، زوج نتواند مهریه را به زوجه بپردازد و از دادگاه بخواهد که مهریه را در موعد زمانی دیگر بپردازد یا آن را به صورت تقسیطی پرداخت کند.
در اینجا بایستی دادخواست اعسار خود را به دادگاه بدهد تا بررسیهای لازم و انجام استعلامات سهگانه به عمل آید که آیا واقعا زوج ناتوان از پرداخت است یا به بهانه واهی میخواهد مهریه زوجه خود را نپردازد که وظیفه بررسی و انجام تحقیقات لازمه بر عهده قاضی پرونده بوده که در این راستا چنانچه زوجه بتواند با استناد به ادله و مستندات قانونی اثبات کند که زوج تمکن مالی دارد و قاضی را به اقناع وجدانی برساند در اینجا اعسار رد و زوج ملزم به پرداخت مهریه زوجه میگردد.
برای تقدیم دادخواست اعسار، زوج بایستی بعد از صادر شدن اجراییه که به او ابلاغ شده است ظرف مهلت یک ماه، دادخواست اعسار را به همراه استشهادیه و ارائه لیست اموال که دلالت بر ناتوانی زوج بر پرداخت مهریه داشته را تقدیم دادگاه کند در غیر این صورت این گونه احراز میگردد که زوج تمکن مالی داشته و بایستی مهریه را بپردازد در غیر این صورت زوجه میتواند به علتعدم پرداخت مهریه، حکم جلب زوج را از دادگاه بخواهد.
در قوانین، مدت زمان رسیدگی به اعسار مهریه بستگی به مرحلهای از دعوی دارد که مهریه مطالبه شده است. در قسمت زیر به مراحل دعوی مطالبه مهریه اشاره می کنیم.
در زمان دعوای مهریه توسط زوجه
اگر زوجه دادخواست مطالبه مهریه را ثبت کند، زوج میتواند قبل از صدور رأی، درخواست اعسار از پرداخت مهریه را ارائه دهد. دادگاه پس از بررسی وضعیت مالی زوج و ارائه مستندات، تصمیمگیری میکند.
پس از صدور رأی و اجراییه
اگر مهریه به حکم دادگاه تعیین و اجراییه صادر شده باشد، زوج میتواند با ارائه دادخواست اعسار در مهلت قانونی (معمولاً ۳۰ روز پس از ابلاغ اجراییه)، نسبت به اجرای حکم اعتراض کند و درخواست قسطبندی یا معافیت از پرداخت نقدی کامل بدهد.
بعد از توقیف اموال یا بازداشت
در صورتی که زوجه اقدام به توقیف اموال یا بازداشت زوج کرده باشد، زوج همچنان میتواند با ارائه دادخواست اعسار به دادگاه تقاضای بررسی وضعیت مالی و قسطبندی مهریه کند.
برای درخواست اعسار از پرداخت مهریه باید مراحلی را طی کنید که به شرح زیر است،
تهیه و تکمیل دادخواست اعسار
ابتدا باید دادخواستی برای اعسار تنظیم کرده و به دفاتر خدمات قضایی ارائه کنید. این دادخواست باید شامل اطلاعات و مشخصات فردی زوج (خواهان) و زوجه (خوانده) باشد، و دلایل ناتوانی مالی برای پرداخت مهریه ذکر و یا درخواست قسط بندی و یا معاف از پرداخت یکجای مهریه اعلام گردد.
جمعآوری مدارک لازم
برای اثبات اعسار، ارائه مدارک و شواهد کافی ضروری است. ابتدا، باید استشهادیه محلی تهیه شود که در آن دو یا سه شاهد بهصورت رسمی وضعیت مالی شما را تأیید کنند. این استشهادیه باید در دفترخانه رسمی تنظیم و تأیید شود. همچنین، ارائه مدارک مالی مانند اسناد مربوط به درآمد، وضعیت شغلی، اجارهنامه منزل، صورتحسابهای بانکی و سایر اسنادی که ناتوانی مالی شما را اثبات میکنند، ضروری است. در کنار این موارد، اگر مالک هیچگونه ملک یا دارایی نیستید، باید این موضوع از طریق استعلامهای رسمی ثابت شود تا وضعیت اعسار شما بهطور کامل مشخص شود.
ارائه دادخواست به دفتر خدمات الکترونیک قضایی
دادخواست تکمیلشده به همراه مدارک و استشهادیه را به دفاتر خدمات قضایی تحویل دهید. پس از ثبت دادخواست، پرونده به شعبهای در دادگاه ارجاع میشود.
تشکیل جلسه رسیدگی
در فرآیند تشکیل جلسه رسیدگی، دادگاه ابتدا با تعیین وقت مناسب، زوج و زوجه را برای حضور در جلسه دعوت میکند. در این جلسه، مدارک ارائهشده از سوی زوج بهدقت بررسی میشود و در صورت لزوم، دادگاه اقدام به گرفتن استعلام از بانکها یا سایر سازمانهای مربوط برای تأیید اطلاعات میکند. همچنین، شهود معرفیشده از سوی زوج در دادگاه حاضر میشوند و با ارائه شهادت خود، وضعیت مالی زوج را تأیید میکنند. این شهادتها نقش مهمی در تصمیمگیری نهایی دادگاه ایفا میکنند.
صدور رأی دادگاه
در صورت تأیید اعسار توسط دادگاه، مهریه به صورت اقساطی پرداخت خواهد شد و مبلغ و تعداد اقساط بر اساس وضعیت مالی زوج تعیین میشود تا امکان پرداخت برای وی فراهم باشد. اما اگر دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، درخواست اعسار از مهریه را نپذیرد، زوج موظف است مهریه را به صورت کامل یا با پرداخت اولیه مشخص پرداخت کند. این تصمیم بستگی به ارزیابی دادگاه از توانایی مالی زوج دارد.
ابلاغ رأی دادگاه
پس از صدور رأی، نتیجه به طرفین ابلاغ میشود. در صورت اعتراض، هر یک از طرفین میتوانند به رأی صادره اعتراض کرده و درخواست تجدیدنظر کنند.
برای اثبات اعسار، بایستی زوج لیستی از اموال منقول و غیر منقول، کلیه حسابهای بانکی خود را مطابق ماده ۸ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی تقدیم دادگاه کند و اثبات نماید که اموالی به جز مستثنیات دین ندارد. ارائه استشهادیه که دلالت بر آن دارد که زوج توانایی مالی بر پرداخت مهریه ندارد بدین طریق که دو مرد عادل شهادت بر آن دهند که زوج ناتوان است و تمکن مالی بر پرداخت مهریه ندارد.
در صورت اثبات شدن اعسار زوج و پذیرفته شدن آن توسط قاضی رسیدگی کننده به پرونده، حکم به اعسار زوج داده شده و حسب اوضاع و احوال و شرایط مالی زوج، مرد به صورت تقسیطی، مهریه را پرداخت میکند.
دعوی اعسار در دادگاهی رسیدگی میگردد که به اصل دعوی رسیدگی شده است و دادگاه صلاحیتدار برای رسیدگی به دعوی مهریه، دادگاه خانواده است و زوج بایستی بعد از قطعیت حکم و ابلاغ اجراییه، تقاضای خود را به همراه مستندات قانونی به دادگاه خانواده تقدیم کند تا بررسی و تحقیقات لازمه بر اینکه آیا زوج ناتوان از پرداخت است و نمیتواند یک جا به تعهد خود عمل کند و مهریه زوجه را بپردازد به عمل آید.
مطابق ماده ۸ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی گفتیم در صورتی که مرد بخواهد از پرداخت مهریه به علت ناتوانی و نداشتن تمکن مالی تقاضای اعسار کند، بایستی لیستی از اموال منقول و غیر منقول خود و صورت حساب بانکی خویش را ارائه بدهد و به دادگاه اثبات کند به جز مستثنیات دین اموالی ندارد که بتواند مهریه زوجه خود را به صورت یکجا بپردازد.
اما گاهی اوقات به وفور هم دیده میشود که مرد به صورت صوری از ارائه کامل لیست اموالش خودداری میکند و مطابق واقعیت آن را به دادگاه ارائه نمیدهد که در اینجا زوجه میتواند با تنظیم لایحه رد اعسار و ارائه مدارک و مستندات لازمه خلاف ادعای زوج را به دادگاه اثبات کند تا اعسار رد شود و مرد ملزم به پرداخت یکجای مهریه همسرش شود.
قانون جدید اعسار مهریه، پرداخت مهریه را تا سقف ۱۱۰ سکه با ضمانت اجرای حبس اعلام کرده است. به این معنا که اگر زوج توان پرداخت این مقدار را نداشته باشد و نتواند اعسار خود را اثبات کند، ممکن است به حبس محکوم شود. برای مهریههای بیش از ۱۱۰ سکه، در صورت عدم توانایی پرداخت، زوج میتواند درخواست اعسار داده و مهریه را به صورت اقساطی پرداخت کند.
پس از صدور حکم اعسار، دادگاه اقدام به قسطبندی مهریه میکند. مقدار پیشقسط، تعداد اقساط، و مبلغ هر قسط بر اساس میزان درآمد و توانایی مالی زوج مشخص میشود. لازم به ذکر است که تعیین مقادیر دقیق پیشقسط و اقساط امکانپذیر نیست و همه موارد به تشخیص و نظر دادگاه خانواده بستگی دارد.
معیار قاضی برای تعیین اقساط و پیشقسط ثابت نیست و ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. با این حال، قاضی علاوه بر استطاعت مالی مرد، شرایط مالی و زندگی زن و همچنین شأن و منزلت او را نیز در نظر میگیرد. تصمیمگیری نهایی درباره قسطبندی مهریه با صلاحدید قاضی انجام میشود.
برای پرداخت پیشقسط و اقساط، دریافت رسید پرداخت ضروری است تا مدرکی معتبر برای اثبات پرداخت مهریه وجود داشته باشد. این الزام، چه در حالت توافقی قسطبندی مهریه و چه در حالت قانونی، تفاوتی ندارد. پس از پرداخت کامل اقساط و مهریه، ثبت این موضوع در دفترخانه الزامی است. همچنین اگر زوجه بخواهد مابقی مهریه را ببخشد، این بخشش باید بهصورت رسمی در دفترخانه ثبت شود، زیرا پس از ثبت بخشش، امکان مطالبه مجدد مهریه وجود نخواهد داشت.
همانگونه که بیان شد قانونگذار به مردی که توانایی پرداخت یکجا مهریه همسرش را نداشته این حق را داده است که بتواند با تقدیم دادخواست اعسار و پذیرفته شدن آن، مهریه را به صورت تقسیطی بپردازد اما پذیرش دادخواست اعسار منوط به رعایت تشریفاتی است کهعدم رعایت آن موجب رد شدن دادخواست اعسار میشود.
زمان تقدیم دادخواست اعسار و ارائه مدارک و مستندات لازمه که در قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی بدان اشاره شده است از جمله مهماتی است که زوج باید بدان توجه داشته باشد لذا در اینجا وجود یک وکیل زبده و متخصص که آگاهی کافی به روند پرونده اعسار داشته میتواند کمک شایانی را به زوج نماید همچنین در رابطه با تنظیم لایحه رد اعسار و اعتراض به قبولی اعسار که زوجه قرار است در مقام رد ادعای زوج میخواهد تقدیم دادگاه خانواده نماید وجود یک وکیل با تجربه اهمیت زیادی را خواهد داشت تا جلوی تضییع شدن حقوق زوجه را بگیرد
ما در این مقاله سعی کردیم که به این سوال پاسخ دهیم که اعسار مهریه چیست و به این بحث بپردازیم که دادخواست اعسار مهریه بایستی در چه زمانی تقدیم دادگاه شود تا از سوی قاضی دادگاه خانواده بدان ترتیب اثر داده شود در صورتی که ابهامی در رابطه با این موضوع برای شما وجود داشته و نمیدانید باید چگونه دادخواست اعسار خود را تنظیم کنید و چه مدارکی را به دادگاه تقدیم کنید میتوانید با وکیل مهریه سوالات حقوقی خود را در میان بگذارید و از مشاوره حقوقی ایشان برخوردار شوید. شما میتوانید برای ارتباط با وکیل دپارتمان خانواده از طریق راههای ارتباطی که در سایت معید بدان اشاره گردیده با ما در تماس باشید.
1-اعسار مهریه چیست؟
اعسار مهریه به معنای ناتوانی مالی زوج در پرداخت یکجای مهریه است. زمانی که مرد توان پرداخت کامل و فوری مهریه را ندارد، میتواند با ارائه دادخواست اعسار به دادگاه خانواده، درخواست قسطبندی یا معافیت موقت از پرداخت نقدی را مطرح کند.
2- درخواست اعسار مهریه برای چه نوع مهریه ای قابل اجراست؟
این درخواست اختصاص به مهریه عندالمطالبه دارد نه مهریه عندالاستطاعه، چرا که اصل بر آن است که زوج تمکن مالی بر پرداخت مهریه دارد و نمیتواند به بهانه اعسار، مهریه را نپردازد.
3- چه اموالی بابت مهریه قابل توقیف نیستند؟
اموالی که در دسته مستثنیات دین قرار میگیرند، بابت مهریه قابل توقیف نیستند.
دیدگاه کاربران
دیدگاه کاربران
...هیچ نظری ثبت نشده