مهریه یکی از حقوق مالی و قانونی زنان است که در هنگام ازدواج تعیین می‌شود که مرد موظف به پرداخت آن پس از عقد نکاح به همسر خود می‌باشد. این حق به عنوان ابزاری مالی برای حمایت از زنان و تأمین نیازهای اقتصادی آن‌ها در طول زندگی مشترک، اهمیت بسیاری دارد. همچنین، مهریه نمادی از تعهد و مسئولیت شوهر در قبال همسر خود است و در ارتقای جایگاه زنان در جامعه نقش چشمگیری دارد. با این حال در بسیاری از موارد، زنان برای دریافت مهریه خود با مشکلاتی مواجه می‌شوند که به دلایل مختلف مانند عدم توانایی شوهر در پرداخت یا امتناع او از پرداخت مهریه، پیچیده می‌شود و در این شرایط، زن باید به دنبال سریع‌ترین و بهترین روش برای گرفتن مهریه خود باشد. بنابراین، شناخت روشهای صحیح و قانونی برای گرفتن مهریه اهمیت زیادی دارد. در این مقاله، به بررسی دو روش سریع و مؤثر برای گرفتن مهریه خواهیم پرداخت که می‌تواند به زنانی که در تلاش برای دریافت حقوق مالی خود هستند، کمک کند.
مهریه در قوانین اسلامی و ایرانی به عنوان مبلغی معین تعیین می‌شود که شوهر در هنگام عقد ازدواج به زن پرداخت می‌کند. این مبلغ به عنوان حقوق مالی زن شناخته می‌شود و در صورت طلاق یا فوت شوهر، به زن تعلق می‌گیرد. در اینجا برخی از مهمترین اوصاف و شرایط مهریه را ذکر می‌کنیم:
1-مالیت داشته باشد( ماده 1078 قانون مدنی).مصادیق مهریه می‌تواند به اشکال ذیل باشد:
عین معین
باید حین العقد موجود باشد و الا مهر باطل است.
منفعت
مثل حق انتفاع یا مالکیت منفعت یک منزل یا اپارتمان به مدت معین که می‌تواند بعنوان مهریه قرار بگیرد.
انجام یا عدم انجام کار، مثل یاد دادن زبان خارجی به زوجه
حق
عینی، دینی و معنوی
2-قابل تملک باشد. مشترکات عمومی و موقوفات نمی‌تواند مهر واقع شوند و الا مهر باطل است.
3-بین طرفین معلوم باشد، علم اجمالی کافی است(ماده 1079 قانون مدنی)
4- زوج قدرت بر تسلیم آن داشته باشد
5- مال باید ملک شوهر باشد. در فرضی که مال ملک زوج نباشد صاحب مال باید مهریه فضولی را تنفیذ کند.
6- مهریه باید معین باشد، مردد بین چند چیز نباشد والا مهر باطل است
7-منفعت عقلایی مشروع داشته باشد، مثلا مواد مخدر نمی‌تواند مهر واقع شود و الا مهر باطل است
معیوب بودن مهر
در صورتی که مهریه حین العقد معیوب بوده باشد، زوج ضامن عیب است و زن می‌تواند قرارداد مهر را فسخ نماید و مثل یا قیمت آن را بگیرد یا اینکه مهریه را نگه داشته و ارش بگیرد. اما اگر عیب قبل از تسلم حادث شود، طبق نظر مشهور فقهای امامیه، زن می‌تواند ارش بگیرد؛ زیرا اصل، لزوم مالکیت زن نسبت به مهر است.
تلف شدن مهریه
اگر مهریه حین العقد تلف شده باشد، بعلت فقدان بند 3 ماده 190 قانون مدنی باطل است.
اگر مهریه قبل از تسلیم تلف شده باشد بر عهده زوج است و وی می‌بایست مثل یا قیمت آن را بدهد.
اگر مهریه بعد از تسلیم تلف شود، بر عهده زوجه است مگر آنکه تلف ناشی از عیبی بوده که قبل از قبض در مهر وجود داشته است.
بطور کلی انواع مهریه عبارتند از:
مهر المثل
مهریه‌ای که در قرارداد مشخص نشده باشد، بر اساس عرف و عادت و با توجه به ویژگی‌های زن مانند سن، زیبایی، تحصیلات و موقعیت خانوادگی و اجتماعی او تعیین می‌شود. (ماده 1091 قانون مدنی)
مهر المسمی
مهری که زوجین قبل یا حین نکاح یا بعد از آن بدان توافق نموده یا اختیار تعیین آن را به فرد ثالثی داده‌اند.
مهرالمتعه
مهری است که در عقد نکاح مشخص نشده و توسط کارشناس بر اساس وضعیت مالی مرد، از جمله غنا یا فقر او محاسبه می‌شود. این مهر در شرایطی تعلق می‌گیرد که مهر در عقد تعیین نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی، زن را طلاق دهد. در این صورت، زن مستحق دریافت مهرالمتعه خواهد بود. (ماده 1093-1094 قانون مدنی)
مفوضه المهر
به وضعیتی گفته می‌شود که در زمان عقد نکاح، مهریه تعیین نشده باشد و تعیین آن به اختیار زوجین یا شخص ثالثی واگذار شود.
اگر مهر چیزی مشخص و معین باشد، زن بلافاصله بعد از عقد آن را می‌گیرد. اما اگر مهر چیزی عمومی باشد که هنوز مشخص نشده، وقتی میزان مهریه مشخص شود و شوهر آن را تعیین کند، زن مالک آن خواهد شد.
زمان تادیه مهریه از جانب مرد به همسر بدین گونه است:
روشهای اقدام برای دریافت مهریه در قانون مشخص است و بسته به شرایط هر شخص بهترین روش را وکیل بعد از انجام مذاکرات و رویت مدارک انتخاب می‌نماید. لذا در بدو امر مشاوره به وکیل حرفه‌ای اخذ مهریه را در دستور کار خود قرار دهید.
از دو طریق می‌توان برای دریافت مهریه اقدام نمود:
مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت اسناد (اداره اجرا) یکی از روشهای قانونی و سریع برای دریافت مهریه است که زوجه می‌تواند از آن استفاده کند. برای شروع این فرآیند، ابتدا زوجه باید در سامانه ثنا ثبت‌نام کند تا هویت وی احراز شده و درخواست به صورت رسمی در سیستم ثبت گردد. سپس با مدارک شناسایی شامل سند ازدواج، کارت ملی و شناسنامه به دفترخانه محل وقوع عقد مراجعه کرده و مدارک خود را برای بررسی ارائه دهد. پس از آن، سردفتر با صدور برگه اجرائیه، پرونده را به اداره ثبت اسناد ارسال می‌کند. در ادامه، اموال معرفی‌شده توسط زوجه توقیف می‌شود و به زوج ابلاغ می‌گردد. زوج در این مرحله 10 روز فرصت دارد تا مهریه را پرداخت کند. اگر در این مدت پرداخت انجام نشود، اموال توقیف‌شده توسط کارشناس ارزیابی شده و پس از تعیین قیمت پایه، به مزایده گذاشته می‌شود تا از محل فروش آن، زوجه مهریه خود را دریافت کند. همچنین، زوجه می‌تواند در زمان صدور اجرائیه، اموال زوج را معرفی کرده و در صورت نداشتن دسترسی به آن‌ها، از مراجع مختلف مانند بانک مرکزی و اداره ثبت اسناد درخواست توقیف اموال کند.
در صورتی که آدرس دفترخانه تغییر کرده باشد یا سردفتر فوت کرده باشد، زوجه با مراجعه به کانون سردفتران می‌تواند نشانی دفترخانه را پیدا کند. همچنین، اگر اموالی که توقیف می‌شود جزو مستثنیات دین باشد، مانند ملکی یا آپارتمانی که متناسب با شأن زوج است، او حق اعتراض به توقیف آن‌ها را دارد و می‌تواند درخواست اعمال مستثنیات دین را ارائه دهد. در این صورت، مال توقیف‌شده از لیست توقیف خارج خواهد شد. این روش مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت اسناد به دلیل سادگی، سرعت اجرایی و فرآیند قانونی‌اش، یکی از محبوب‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای دریافت مهریه است.
دریافت مهریه از طریق مراجعه به دادگستری یکی از روشهای قانونی است که زوجه می‌تواند در صورت امتناع شوهر از پرداخت مهریه یا عدم توانایی او در پرداخت از آن استفاده کند. برای شروع، زوجه باید دادخواست مطالبه مهریه را در دادگاه خانواده ثبت کند و پس از آن، دادگاه اقدام به بررسی مدارک و دلایل طرفین می‌کند. دادگاه پس از بررسی، در صورتی که حق به زوجه باشد، حکم به پرداخت مهریه صادر می‌کند و این حکم به زوج ابلاغ می‌شود. اگر زوج در مدت معین به پرداخت مهریه اقدام نکند، زوجه می‌تواند با مراجعه به اجرای احکام دادگستری برای وصول مهریه خود اقدام کند. در این مرحله، دادگاه دستور توقیف اموال زوج را صادر کرده و اگر زوج قادر به پرداخت نباشد، اموال او توقیف شده و به مزایده گذاشته می‌شود. از محل فروش اموال توقیف‌شده، مهریه زوجه پرداخت خواهد شد. این روش ممکن است زمان بیشتری نسبت به دیگر روش‌ها نیاز داشته باشد، اما در صورتی که سایر راه‌ها پاسخگو نباشد، دادگستری می‌تواند به عنوان یک مسیر موثر برای وصول مهریه عمل کند.
همان‌طور که بیان شد با توجه به شرایط و مدارک بهترین روش برای گرفتن مهریه ممکن است برای هر شخص متفاوت باشد؛ لیکن در نگاه اول و بصورت معمول اگر بخواهیم نگاهی به دو روش قانونی ذکر شده بیندازیم، روش مراجعه به اداره ثبت و اجرای مهریه از طریق ثبت مزیت‌هایی نسبت به مراجعه و اقدام از طریق دادگستری دارد که از جمله مهمترین آن می‌توان به هزینه‌های کمتر و سرعت بیشتر اشاره نمود؛ با این توضیح که هنگام اخذ مهریه در اجرای ثبت زوجه به‌عنوان ذینفع هزینه‌ای نمی‌پردازد و هزینه‌های اجرا در پایان از محکوم علیه (زوج) دریافت می‌گردد.
مضاف بر آن در اجرای ثبت بعد از ابلاغ اولیه به زوج برای پرداخت، بلافاصله اموال زوج اعم از منقول و غیر منقول که دارای سند رسمی باشد و حساب‌های بانکی زوج توقیف می‌گردد و همچنین زوجه می‌تواند تقاضای ممنوع الخروجی زوج را نیز بنماید.
لکن در مراجعه به دادگستری برای مطالبه مهریه با توجه افزایش قیمت سکه که در اکثر موارد سکه به‌عنوان مهریه تعیین شده است، همان ابتدای امر زوجه متحمل هزینه‌های گزافی می‌شود و از طرفی با حجم زیاد پرونده‌ها به محاکم زمان رسیدگی تا صدور حکم و سپس اجرای حکم نیز بسیار طولانی است.
گذشته از دو روش قانونی ذکر شده برای مطالبه مهریه روش دیگری که بنده بعنوان یک وکیل و بر مبنای تجربیات خودم توصیه می‌نمایم مصالحه و توافق زوجین است. وکیل مهریه در تهران همواره در هر مرحله از رسیدگی که بوده گزینه توافق و صلح را در اولویت کار قرار می‌دهد و به جد معتقد است توافق به نفع هر دو طرف پرونده می‌باشد.
آنچه در این مجال در چند سطر نگارش شد ممکن است در واقعیت به چندین سال منتهی شود کما اینکه هم اکنون زوجینی را می‌بینیم که سالهاست درگیر چنین معضلی هستند. امید است اندک نگارش مفید واقع شده باشد و وکیل مهریه در تهران آماده پاسخگویی و ارائه بهترین و سریع ترین راهکار در خصوص مسائل حقوقی شما خواهم بود.
در نتیجه‌گیری، برای دریافت مهریه، بهترین روش گرفتن مهریه بستگی به شرایط فردی و نوع مسائل پیش‌آمده در هر پرونده دارد. روشهای قانونی مختلفی وجود دارد که به دو مورد اصلی آن اشاره کردیم: مراجعه به اداره ثبت اسناد و مراجعه به دادگستری. هرکدام از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند، به‌طور مثال، مراجعه به اداره ثبت اسناد سریع‌تر و با هزینه‌های کمتری همراه است، در حالی که مراجعه به دادگستری ممکن است زمان‌برتر باشد، اما در شرایط خاص ضروری است. برای تعیین بهترین روش گرفتن مهریه، لازم است شرایط فردی، مانند توانایی مالی زوج، نوع مهریه و امکانات موجود، مدنظر قرار گیرد. در هر حال، مراحل گرفتن مهریه باید با دقت و طبق قانون طی شود تا حقوق زوجه به درستی رعایت گردد. از سوی دیگر، در برخی موارد توافق و مصالحه میان زوجین می‌تواند به عنوان راه‌حلی سریع و کم‌هزینه مورد استفاده قرار گیرد که موجب حفظ آرامش و جلوگیری از طولانی‌شدن فرایند حقوقی می‌شود. در نهایت، با انتخاب روش مناسب و مشاوره حقوقی دقیق، زوجه می‌تواند مهریه خود را به طور موثر و سریع دریافت کند.
1- انواع مهریه کدام است؟
انواع مهریه عبارتند از مهر المثل، مهر المسمی، مهر المتعه و مفوضه المهر
2- روشهای دریافت و مطالبه مهریه کدام است؟
از دو طریق می‌توان برای دریافت مهریه اقدام نمود، از طریق مراجعه به اداره ثبت اسناد و از طریق مراجعه به دادگستری
3- آیا می‌توان مهریه را بدون مراجعه به دادگاه دریافت کرد؟
بله، یکی از روشهای سریع برای دریافت مهریه، مراجعه به اداره ثبت اسناد است. در این روش، زوجه می‌تواند با ارائه مدارک لازم به اداره ثبت، درخواست اجرائیه نماید و اموال شوهر خود را توقیف کند تا مهریه او پرداخت گردد. این روش معمولاً سریع‌تر از مراجعه به دادگستری است و هزینه‌های کمتری دارد.
اسم نویسنده
دیدگاه کاربران
دیدگاه کاربران
...هیچ نظری ثبت نشده