چک‌ها اسناد تجاری و مشمول قوانین حقوقی و کیفری هستند و امروزه مطابق تصمیمات و مصوبات بانک مرکزی شاهد تحول در ظاهر و قوانین آن‌ها بوده‌اند. در واقع چک‌های در گردش و رایج کنونی به دو دسته چک صیادی و چک عادی یا قدیمی تقسیم می‌شوند که شکل چک‌های صیادی با چک معمولی تفاوت دارد. بنابراین شناخت تمایزها و خصوصیات این دو سبک از چک‌ها برای همه افراد ضرورت دارد، زیرا بسیاری از دریافتی و پرداختی‌‌های خود را با این ورقه های ارزشمند انجام می‌دهند.
استفاده از چک صیادی مزایای بیشتری برای دارندگان آن‌ها دارد، اما شناخت تفاوت چک صیادی جدید و قدیم هم برای افراد بازاری، تاجران یا عموم مردم مفید و لازم است. بنابراین در این مقاله نیز تفاوت ظاهری چک صیادی با چک معمولی مطرح خواهد شد.
چک‌های غیر صیاد یا معمولی چک‌هایی هستند که سایر بانک ها اقدام به ایجاد و صدور آن کرده و برای دسته چک این اسناد باید به بانک و حساب اعتباری خود رجوع کرد. بنابراین جهت دریافت چک بانکی عادی یا بین بانکی و مسافرتی نیاز به مراجعه به بانک است. بر خلاف این چک‌ها، چک صیادی به معنای صدور یکپارچه الکترونیک دسته چک بوده که از طریق سامانه صیاد تحت نظر بانک مرکزی و بدون بدون نقش و تاثیر دیگر بانک‌ها صادر می شود.
فرق چک صیادی با معمولی، تحول در نوع قدیمی و جایگزینی چک‌های صیادی جدید به دلیل برگشت زدن نوع کلاسیک، عدم آگاهی کامل و عمومی از کاربرد و استفاده چک و افزایش تخلفات و پرونده های حقوقی و کیفری چک‌های معمولی بوده است. برای دریافت مبلغ چک عادی باید حداقل هفت روز منتظر بود اما مراحل ثبت و استعلام چک صیادی به راحتی و سریع انجام می‌شود. چک صیادی به عنوان ضمانت و سند یا مدرک ضمانت نیز کاربرد دارد اما در چک معمولی برای معاملات کلان از چک تضمینی استفاده می‌شود. بنابراین مزایای چک صیادی بیشتر از چک معمولی بوده و تفاوت‌های اصلی آن ها شامل موارد زیر است.
تفاوت ظاهری چک صیادی با چک معمولی، تغییر و تحولات چک قدیمی و جایگزینی آن با چک صیادی، امنیت کم و عدم اعتبار و اعتماد به چک‌های معمولی بوده است. فرق چک صیادی با معمولی، ایمنی و اطمینان به چک صیادی به دلیل نظارت و کنترل‌های بانک مرکزی بیشتر شده و مشخصه هر چک صیادی نیز نماد بانک مبدا و شناسه شانزده رقمی آن است. چک صیادی تنوع رنگ بیشتری دارد که دلایل خاص خود را دارد اما چک قدیمی و معمولی طبق قوانین گذشته و منسوخ قدیمی عامل ایجاد پرونده‌های دادگاهی کیفری زیادی شده بود. با این وجود چک صیادی بر حسب احراز هویت، ثبت اطلاعات هویتی و اعتباری افراد در سامانه صیاد و دارای شرایط وصول و اجرایی بهتری است.
چک عادی و صیادی دارای تفاوت مهم و واضحی در ظاهر خود هستند به طوری که برخلاف چک‌های معمولی که به رنگ سفید بوده‌اند، چک‌های صیادی در رنگ بنفش یا صورتی و کرم در گردش و صدور از سوی اشخاص مختلف هستند. علاوه بر این تفاوت شکل چک‌های صیادی با چک‌های کلاسیک قدیمی، نوع صیادی به دو دسته قابل ثبت در سامانه و غیر قابل ثبت تقسیم می‌شوند که همه این اقدامات برای سهولت و رسیدن به تکنولوژی استفاده همگانی و همیشگی از چک های الکترونیکی آتی است.
مطابق قوانین جدید صدور چک، شکل چک‌های صیادی بنفش بوده و کارسازی این چک منوط به ثبت صدور چک، انتقال و دریافت آن در سامانه جامع و معتبر صیاد است. در چک صیادی باید تاریخ، مبلغ، دریافت کننده و دیگر اطلاعات وارد و همگی در سامانه صیاد تایید شوند. همچنین نماد بانک مبدا و شناسه ۱۶ رقمی، ابعاد برگه چک ۸۵ در ۱۷۵ میلیمتر آن از دیگر مشخصات شکلی آن است و با گرفتن برگه کاغذی چک جلوی نور می‌توان به اصالت و معتبر بودن آن بهتر پی برد. در واقع اصلی‌ترین و مهم‌ترین تفاوت چک صیادی جدید و قدیم این است که این دسته چک به رنگ سفید یا کرم و نیز بنفش یا صورتی است. فلسفه رنگ‌های چک صیادی نیز به صورت زیر برای هر رنگ چک صیادی است.
چک‌های بنفش رنگ صیادی به چک جدید مشهور بوده که آن‌ها را نباید در وجه حامل صادر کرد. روی این رنگ از چک‌های صیادی یک بارکد یا الگوی رمزی وجود دارد که با استفاده از آن امکان گرفتن استعلام از چک و صادرکننده آن وجود دارد. روی این چک نماد شاپرک و عبارت کارسازی آن نیز قید شده است. همچنین برای استفاده از این چک صیادی باید آن را در سامانه صیاد ثبت و مشخصات گیرنده را قید کرد. در صورت عدم ثبت و پیگیری گیرنده چک و صادرکننده آن، خسارت و مشکلات متعددی در زمان آینده برای طرفین ممکن است ایجاد شود که به دخالت و تخصص وکیل چک در تهران قوانین چک نیاز خواهد شد.
چک‌های قدیمی همان چک‌های صیادی کرم رنگ هستند که قبل از سال ۱۴۰۰ رایج بوده و رنگ سفید یا کرمی داشته‌اند. این چک‌ها غیر قابل ثبتی و قدیمی امروزه رو به منسوخ شدن بوده و دارندگان دسته چک کرم رنگ باید با مراجعه به بانک آن را تبدیل به چک صیادی بنفش نمایند. مطابق قوانین بانک مرکزی همه چک‌های جدید باید به رنگ بنفش صادر شوند و در سامانه صیاد نیز باید ثبت و تایید شوند. دلیل این الزام افزایش اعتبار چک‌ها و کاهش کلاهبرداری های سالانه و مداوم در نظام بانک‌ها و تجارت است که می‌تواند کارساز و برای عموم مفید گردد.
تفاوت ویژه چک جدید و قدیم صیادی در نوع رنگ آن‌ها است که در بخش قبلی به طور مفصل به آن‌ها پرداخته شد. با این وجود این چک‌ها تفاوت‌های دیگری نیز به شرح زیر دارند که موجب نقش موثر آن‌ها در کاربرد و استفاده از چک صیادی شده است. این موارد تفاوت چک صیادی جدید و قدیم عبارتند از:
چک‌های صیادی سفید و کرمی صیادی که در گذشته استفاده می‌شد نیازی به ثبت در سامانه نداشتند و تنها به جزئیات و اصولی بودن محتوای آن دقت بیشتری می‌شد. اما امروزه چک‌های صیادی جدید بنفش رنگ حتما باید در سامانه صیاد بانک مرکزی ثبت و تاییدیه دریافت کنند. بنابراین طبق قانون جدید صدور چک، تمامی چک‌ها و همه عملیات‌های بانکی از جمله انتقال، استعلام و تایید چک باید در سایت سامانه صیاد ارزیابی و انجام شوند. هدف از این کار افزایش امنیت چک و ضمانت نقدشوندگی آن برای اشخاص مختلف است و چک‌های قدیمی حتی امکان نوشتن در وجه حامل داشتند اما برای چک صیادی جدید این امر ممکن نیست.
نحوه به اجرا گذاشتن چک صیادی قدیم و جدید از دیگر تفاوت‌های آن‌ها است. بنابراین امکان اجرای مستقیم چک صیادی جدید وجود دارد اما چک قدیمی بدون جلسه دادرسی و دادگاه به اجرا گذاشته نمی‌شود. اگر چک صیادی موجودی نداشت می‌توان از طریق ثبت دعاوی حقوقی و شکایت کیفری و به اجرا گذاشتن چک شکایت کرد و مطالبه وصول چک نمود. دارنده چک صیادی جدید می‌تواند بدون طی کردن مراحل دادرسی یا تجدیدنظر، به واحد اجرای دادگاه به صورت مستقیم مراجعه و برای وصول چک اقدام کند.
تفاوت ظاهری چک صیادی با چک معمولی، چک‌های صیادی تفاوت های زیادی با چک‌های معمولی دارد. علاوه بر این از نظر امنیت و کارسازی نیز امروزه اعتماد به چک‌های صیادی بیشتر از هر چک معمولی دیگر است. در واقع تفاوت چک صیادی جدید و قدیم تنها در رنگ نبوده بلکه در شرایط شکایت و اجرای آن‌ها و ثبت در سامانه نیز این چک ها متمایز هستند.
1- ویژگی های انواع چک صیادی چیست؟
چک‌های صادر از طرف بانک مرکزی و از سامانه صیاد به چک صیادی معروف هستند که دارای رنگ خاص، امکان اجرای مستقیم چک، لزوم ثبت در سامانه و برخورداری از شناسه پیگیری از خصوصیات این چک‌های جدید و مطلوب است.
2- بهترین نوع دسته چک های امروزی برای کدام چک ها است؟
چک صیادی دارای دسته چکی با ظاهر و مزایای بهتر و بیشتر از جمله امنیت، کارایی، مدرک ضمانت و دیگر ویژگی‌های مثبت است.
3- تفاوت اصلی چک صیادی با چک معمولی چیست؟
تفاوت اصلی آن‌ها در رنگ آن‌ها و نحوه کاربرد آن ها است زیرا چک‌های قدیمی نیازی به ثبت در سامانه نداشتند اما چک صیادی نیاز به تایید بانک مرکزی دارد.
اسم نویسنده
دیدگاه کاربران
دیدگاه کاربران
...هیچ نظری ثبت نشده