مبایعه‌نامه یک قرارداد خرید و فروش است که بین دو طرف، یعنی خریدار و فروشنده، تنظیم می‌شود. این سند برای مشخص کردن شرایط معامله، مانند قیمت، زمان تحویل و سایر جزئیات مهم، نوشته می‌شود.
هدف از مبایعه‌نامه این است که هر دو طرف بدانند چه توافقاتی انجام شده و تعهدات هرکدام چیست. این قرارداد باید به‌صورت مکتوب باشد تا در صورت بروز اختلافات، قابل پیگیری قانونی باشد. مبایعه‌نامه معمولاً برای خرید و فروش ملک، خودرو یا سایر اموال استفاده می‌شود و در آن باید تمام اطلاعات دقیق طرفین و کالا یا ملک معامله‌شده نوشته شود. این قرارداد به‌عنوان یک سند قانونی، باعث می‌شود که معامله به‌صورت شفاف و معتبر انجام شود. در ادامه به سوال مبایعه نامه چیست؟ و فرق آن با قولنامه خواهیم پرداخت، پس با ما همراه باشید.
قبل از توضیح راجع به مبایعه نامه چیست؟ لازم است با عقد بیع آشنا شویم. بیع یعنی خرید و فروش، عملی که روزانه شاید بارها انجام دهیم. از نقل و انتقال ملک میلیاردی تا خرید از مغازه ها و سوپر مارکت‌ها. همه این اعمال حقوقی در چارچوب عقد بیع صورت می‌گیرد. در قوانین حقوقی ما مخصوصا قانون مدنی راجع به عقد بیع صحبت شده و احکام خاصی در خصوص این عقد وجود دارد. مطابق تعریف قانون مدنی « بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم»
منظور از تملیکی بودن عقد بیع این است که انتقال مَبیع (کالا) به خریدار و انتقال ثَمَن (پول) به فروشنده با ایجاب و قبول واقع شود. مطابق تعریف عقد بیع، بیع عقدی است معوض. یعنی عین مالی که فروخته می‌شود با پول معاوضه می‌شود. این وصف، عقد بیع را از تمام انواع عقود رایگان جدا می سازد. اما منظور از عین در تعریف عقد عبارت از مالی است که وجود مادی و محسوس دارد و به طور مستقل مورد داد و ستد قرار می‌گیرد.
وجود ثَمَن (پول) از ارکان عقد بیع است. البته ثمن می‌تواند هر مالی باشد اعم از عین، منفعت و حق اما امروزه معمولا پول در مقابل کالا می‌باشد. اگر در عقد بیع شرط شود که مال به رایگان انتقال یابد یا ثمن به ملکیت فروشنده در بیاید، اصطلاحا چنین شرطی خلاف مقتضای ذات عقد بیع است. به زبان ساده یعنی عقد و آن شرط هر دو باطل است.
در عرف و بین مردم مبادله کالا با پول را بیع یا همان خرید و فروش می‌دانند. اما آیا مبادله کالا با کالا هم بیع است؟ قطعا خیر مبادله کالا به کالا را معاوضه می‌گویند که احکام خاص خودش را هم دارا است و متفاوت با عقد بیع است. آثار مهم عملی بین عقد بیع و معاوضه وجود دارد که مستقیما بر روی حقوق و منافع طرفین تاثیر گذار است از جمله این که تعدادی از خیارات ویژه عقد بیع است و در معاوضه وجود ندارد و یا حق شفعه با فروش سهم مشاع یکی از دو شریک به وجود می‌آید ولی معاوضه این سهم، برای شریک دیگر حق شفعه را ایجاد نمی‌کند. در آینده راجع به خیارات و حق شفعه هم صحبت خواهیم کرد.
تفاوت بیع و معاوضه وابسته به قصد مشترک طرفین قرارداد است. اگر آن‌ها خواسته باشند که دو مال را بدون هیچ امتیازی با هم مبادله کنند، توافق طرفین تابع قواعد معاوضه است و هرگاه اراده آن‌ها نشان دهد که یکی از دو عوض مبیع و دیگری بهای آن باشد، قراردادی که بسته می‌شود بیع است.
وکیل قرارداد در تهران بیان نمود، الزامی وجود ندارد که مقدار ثمن یا همان وجه نقد معادل قیمت واقعی آن کالا باشد. آن چیزی که اهمیت دارد اراده طرفین قرارداد حقوقی یعنی فروشنده و خریدار است و قانون این اراده طرفین را محترم و قابل اجرا می‌داند. در مواردی هم که بین ارزش مَبیع یا همان کالا و وجه نقد تفاوت فاحشی وجود دارد، تنها شخصی که مغبون است یعنی آن شخصی که ضرر کرده است می‌تواند درباره آن عقد تصمیم بگیرد. به عبارتی می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های موجود در قانون مدنی آن عقد را بر هم زند یا که به آن قرارداد همچنان پایبند باشد.
حال اگر مقدار پول پرداخت شده به قدری ناچیز باشد که به هیچ وجه نتوان تناسبی بین وجه نقد و آن کالا فرض کرد و عرف ثمن مورد توافق طرفین را در مقایسه با آن کالا در حکم هیچ بداند، دیگر این عقدی که منعقد شده است را نمی‌توان عقد بیع دانست.
فرض کنید مالک یک آپارتمان 3 میلیارد تومانی، ملک خود را به 10 هزار تومان به شخص دیگری واگذار نماید. آیا می‌توان گفت فروشنده مغبون شده است؟ به عبارت دیگر آیا می‌توان گفت فروشنده متضرر شده است و این اختیار را دارد که از ظرفیت موجود در قانون مدنی استفاده نماید و عقد را برهم زند؟
درست است که به لحاظ منطقی اگر بین ارزش واقعی وجه پرداختی و کالا تناسبی وجود نداشته باشد و به صحت عقد زیان نرساند هیچ فرقی بین فروش خانه به 1 میلیون تومان کمتر از قیمت واقعی و فروش آن به 10 هزار تومان وجود ندارد، ولی عرف این قرارداد را بیع نمی‌داند بلکه آن را «عقد صلح » می‌داند. در آینده علاوه بر پاسخ به سوال مبایعه نامه چیست؟ با عقد صلح بیشتر آشنا خواهیم شد.
در تعریف مبایعه نامه چیست؟ همان‌طور که از نام این قرارداد مشخص است ارتباط مستقیمی با عقد بیع دارد. زمانی که فروشنده و خریدار قصد انجام معامله‌ای را دارند قراردادی منعقد می‌کنند تحت عنوان مبایعه نامه. در این قرارداد مواردی که لازمه صحت عقد بیع و تنظیم یک قرارداد حقوقی منسجم است، وجود دارد. از جمله این موارد تعیین طرفین قرارداد، ذکر مشخصات مورد معامله، تعیین ثمن (قیمت مورد معامله)، زمان و مکان تحویل مورد معامله و دیگر شرایط قرارداد که در مبایعه نامه مورد توافق طرفین قرار می‌گیرد.
زمانی که فروشنده و خریدار مبایعه نامه را امضا می‌کنند، قصد و اراده خود را بروز می‌دهند. حال با انجام این معامله آثار حقوقی بر این قرارداد حقوقی مترتب می‌شود. مانند این که خریدار، مالک مبیع(کالا یا مورد معامله) می‌شود و فروشنده هم مالک ثمن ( وجه پرداختی) می‌شود. از دیگر آثار حقوقی عقد بیع این است که فروشنده موظف است تا آن کالا یا مورد معامله را به خریدار تسلیم نماید همچنین خریدار نیز موظف است قیمت آن کالا را بپردازد.
با دقت در آثار حقوقی قولنامه و مبایعه نامه تفاوت این دو قرارداد حقوقی مشخص می‌شود. عقد بیع که در قالب مبایعه نامه ظهور می‌یابد عقدی است تملیکی و طرفین قرارداد مالک آن چیزی می‌شوند که تا قبل از آن مالک آن نبودند اما قولنامه تعهد به انعقاد مبایعه نامه می‌باشد.
ارزش قانونی مبایعه‌نامه زمانی معتبر است که به‌صورت مکتوب و با امضای طرفین تنظیم شود و مطابق با قوانین کشور باشد، به‌طوری‌که در صورت بروز اختلاف قابل پیگیری قانونی است.
مبایعه‌نامه چند نوع دارد که بسته به نوع معامله متفاوت است:
در هر نوع مبایعه‌نامه، مهم است که همه جزئیات دقیق نوشته شود تا بعداً مشکلی پیش نیاید.
حال که دانستید مبایعه نامه چیست؟ بهتر است با ویژگی های مبایعه نامه قانونی آشنا شوید. مبایعه نامه یک قرارداد مکتوب است و باید به امضای طرفین قرارداد برسد تا از اعتبار قانونی برخوردار باشد و از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری شود. برخی از ویژگی‌های مبایعه‌نامه شامل موارد زیر است که در ادامه به آن می‌پردازیم:
این ویژگی‌ها باعث می‌شود که معامله شفاف و بدون مشکل انجام شود.
فسخ مبایعه‌نامه به معنای لغو کردن یا از بین بردن قرارداد است. در صورتی که یکی از طرفین یا هر دو بخواهند قرارداد را لغو کنند، باید دلایل قانونی داشته باشند. برخی از شرایط فسخ مبایعه‌نامه عبارتند از:
در صورتی که طرفین بخواهند قرارداد را فسخ کنند، باید از طریق مراجع قانونی اقدام کرده و دلایل کافی برای فسخ ارائه دهند.
فرق مبایعه‌نامه و قولنامه در این است که مبایعه‌نامه یک قرارداد قطعی برای انتقال مالکیت است، در حالی که قولنامه فقط نشان‌دهنده نیت طرفین برای انجام معامله در آینده است.
مبایعه‌نامه یک قرارداد رسمی خرید و فروش است که در آن انتقال مالکیت مال به‌طور قطعی و با توافق طرفین انجام می‌شود. در حالی که قولنامه بیشتر به‌عنوان یک پیش‌قرارداد است و نشان‌دهنده توافق طرفین برای انجام معامله در آینده است، اما انتقال مالکیت در آن صورت نمی‌گیرد.
به‌طور ساده، در مبایعه‌نامه مالکیت مال به خریدار منتقل می‌شود، اما در قولنامه فقط نیت دو طرف برای انجام معامله مشخص می‌شود.
در پاسخ به سوالات مبایعه نامه چیست؟ و چه تفاوت‌هایی با قولنامه دارد؟ باید گفت: مبایعه‌نامه یک قرارداد رسمی و الزام‌آور است که در آن طرفین به‌طور قطعی بر سر جزئیات معامله مانند قیمت و شرایط پرداخت توافق می‌کنند. در این قرارداد، انتقال مالکیت مال (مثل ملک یا خودرو) به‌طور قطعی انجام می‌شود و طرفین ملزم به اجرای تعهدات خود هستند. در صورتی که یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند، طرف مقابل می‌تواند از طریق مراجع قانونی اقدام کند.
در مقابل، قولنامه بیشتر به‌عنوان یک پیش‌قرارداد عمل می‌کند که نشان‌دهنده نیت طرفین برای انجام معامله در آینده است. در قولنامه، انتقال مالکیت مال هنوز صورت نمی‌گیرد و طرفین توافق می‌کنند که در زمان مشخصی معامله را انجام دهند. به همین دلیل، قولنامه اعتبار قانونی کمتری دارد و در صورت عدم انجام معامله، پیگیری قانونی آن دشوارتر است.
بنابراین، اگر قصد دارید معامله‌ای قطعی و قانونی انجام دهید، باید از مبایعه‌نامه استفاده کنید تا از مشکلات حقوقی و اختلافات احتمالی جلوگیری شود. در حالی که قولنامه بیشتر زمانی کاربرد دارد که طرفین هنوز قصد دارند جزئیات نهایی معامله را تنظیم کنند یا در انتظار شرایط خاصی برای انجام آن هستند.
به منظور انجام هر معامله‌ای و انتخاب هر نوع سندی، بهتر است که ابتدا با وکیل یا مشاوره‌های متخصص در این زمینه مشورت نمود که مجموعه حقوقی معید نیز یکی از مجموعه‌های معتبر و شناخته شده است که از بهترین وکلا و مشاوران تشکیل شده است و کمک زیادی به متقاضیان می‌کند تا معاملاتی بدون مشکل را انجام دهند.
1-مبایعه نامه چیست؟
مبایعه‌نامه یک قرارداد خرید و فروش است که انتقال مالکیت مال را به‌طور قطعی مشخص می‌کند.
2-تفاوت مبایعه‌نامه و قولنامه چیست؟
مبایعه‌نامه یک قرارداد قطعی و الزام‌آور است، در حالی که قولنامه تنها نشان‌دهنده نیت طرفین برای انجام معامله در آینده است.
3-آیا مبایعه‌نامه نیاز به ثبت در دفترخانه دارد؟
بله، مبایعه‌نامه معمولاً در دفترخانه ثبت می‌شود تا اعتبار قانونی بیشتری پیدا کند.
اسم نویسنده
دیدگاه کاربران
دیدگاه کاربران
...هیچ نظری ثبت نشده