چک یکی از ابزارهای رایج در معاملات مالی است، اما گاهی به دلیل کمبود موجودی، اشتباه در امضا یا مسدود بودن حساب، چک وصول نمی‌شود و اصطلاحاً برگشت می‌خورد. در چنین شرایطی، دارنده چک می‌تواند از راه‌های قانونی برای دریافت حق خود اقدام کند.
برای مراحل به اجرا گذاشتن چک برگشتی باید گفت: اولین قدم مراجعه به بانک است. اگر چک نقد نشد، بانک یک گواهی عدم پرداخت صادر می‌کند که نشان می‌دهد چک برگشت خورده است. با این گواهی، دارنده چک می‌تواند به دادگاه یا اداره ثبت اسناد مراجعه کند. اگر بخواهد از طریق دادگاه اقدام کند، می‌تواند شکایت کیفری یا حقوقی مطرح کند. شکایت کیفری معمولاً در صورتی انجام می‌شود که چک به قصد کلاهبرداری صادر شده باشد. اما در روش حقوقی، دارنده چک از طریق دادگاه درخواست دریافت مبلغ چک را می‌دهد. راه دیگر، مراجعه به اداره ثبت اسناد است که معمولاً روند سریع‌تری دارد و می‌توان از این طریق اموال یا حساب‌های صادرکننده را توقیف کرد.
وقتی که چک بلامحل از طرف شخصی صادر گردد و به عبارتی صادرکننده آن چک به اندازه مبلغ چک در حساب خود و نزد بانک اعتبار مالی و وجه نداشته باشد، دارنده آن چک به روش‌های مختلف حقوقی می‌تواند برای وصول چک یا مطالبه مبلغ چک اقدامات قانونی لازم را انجام دهد. این فرایند در حقوق و عرف به عنوان اجرا گذاشتن چک برگشتی معروف است.
برای به اجرا گذاشتن چک برگشتی دارای مبالغ کمتر از ۲۰ میلیون تومان از روش حقوقی و با استفاده و مراجعه به شورای حل اختلاف می‌توان اقدام کرد. همچنین برای مبلغ بالاتر از ۲۰ میلیون تومان نیز با مراجعه به دادگاه و به شیوه کیفری می‌توان چک را برگشت و به اجرا گذاشت. از طرفی انواع چک به عنوان یک سند قانونی بوده و به دلیل ماهیت حقوقی آن‌ها امکان وصول چک برگشتی با چند شیوه معمول و متداول وجود دارد. هر کدام از این شیوه‌های به اجرا گذاشتن چک نیز دارای مراحل و نکات حقوقی مهمی بوده که باید همه افراد از این موارد آگاهی داشته باشند.
نحوه به اجرا گذاشتن چک برگشتی معمولاً به شیوه حقوقی و کیفری بوده و هر کدام از این موارد نیز دارای عواقب، نتایج و پیامدهای مختلف است. بنابراین در ادامه به اینکه اجرا گذاشتن چک برگشتی چه مراحلی دارد؟ و شرایط و مناسب‌ترین روش برای این اقدام پرداخته خواهد شد و همچنین مطلب چک برگشتی چیست؟ نیز می‌تواند اطلاعات مفیدی در این زمینه به شما بدهد.
مجموعه حقوقی معید، به همکاری وکلای متخصص و زبده تلاش دارد تا به افرادی که درگیر مشکلات حقوقی هستند خدمات مشاوره و وکالت ارائه دهد. در صورت برخورداری از خدمات تیم حقوقی معید، شما می‌توانید از طریق ارتباطی که در سایت به آن اشاره شده با ما در تماس باشید و سوالات حقوقی خود را با وکلای ما از طریق مشاوره آنلاین، تلفنی در میان بگذارید. اگر قصد مشاوره حضوری و بررسی مدارک دارید برای حضور در دفتر سعادت آباد، می‌توانید اقدام به گرفتن وقت مشاوره کنید.
در سال‌های اخیر، قوانین مرتبط با چک در ایران تغییراتی داشته‌اند تا از صدور چک‌های بی‌محل جلوگیری شود و فرآیند وصول چک‌ها بهبود یابد. در ادامه، مهم‌ترین نکات قانون جدید چک برگشتی را به‌طور ساده توضیح می‌دهیم:
صدور و ثبت چک: تمامی چک‌ها باید در سامانه صیاد (سامانه یکپارچه مدیریت چک) ثبت شوند. این اقدام به شفافیت و پیگیری بهتر چک‌ها کمک می‌کند.
استعلام وضعیت چک: گیرنده چک می‌تواند با استفاده از سامانه صیاد، از وضعیت اعتباری صادرکننده چک مطلع شود و از سوابق چک‌های برگشتی او آگاه گردد.
محرومیت‌های بانکی: اگر فردی چک برگشتی داشته باشد و آن را رفع سوء اثر نکند، با محدودیت‌هایی مانند عدم امکان دریافت دسته چک جدید، عدم افتتاح حساب بانکی جدید، عدم دریافت تسهیلات بانکی و مسدود شدن وجوه در حساب‌های بانکی مواجه می‌شود.
مجازات‌های کیفری: بر اساس قانون، میزان مجازات حبس برای چک‌های برگشتی به مبلغ چک بستگی دارد:
برای چک‌های کمتر از ۱۰ میلیون ریال، حبس تا ۶ ماه.
برای چک‌های بین ۱۰ تا ۵۰ میلیون ریال، حبس بین ۶ ماه تا ۱ سال.
برای چک‌های بالای ۵۰ میلیون ریال، حبس بین ۱ تا ۲ سال و ممنوعیت استفاده از دسته چک به مدت دو سال.
روش‌های رفع سوء اثر: برای حذف سابقه چک برگشتی، صادرکننده می‌تواند اقداماتی مانند ارائه لاشه چک به بانک، دریافت رضایت‌نامه رسمی از دارنده چک، یا سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت (مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری) را انجام دهد.
مهلت شکایت کیفری: پس از برگشت زدن چک، دارنده چک ۶ ماه فرصت دارد تا شکایت کیفری خود را ثبت کند.
این تغییرات با هدف افزایش اعتماد به ابزار چک و کاهش تخلفات مرتبط با آن اعمال شده‌اند. آگاهی از این قوانین به افراد کمک می‌کند تا در معاملات خود با اطمینان بیشتری از چک استفاده کنند و در صورت بروز مشکل، بدانند چگونه حقوق خود را پیگیری نمایند.
در شیوه کیفری به اجرا گذاشتن انواع چک، در صورتی که وجه چک توسط صادرکننده آن به مقدار کافی در حساب موجود نباشد، می‌توان به این شیوه از صادرکننده به جرم صدور چک بلامحل شکایت تنظیم کرد. این نوع شکایت از چک برگشتی با مراجعه به دادسرا و تنظیم شکواییه صدور چک بی‌محل انجام خواهد شد.
از طرفی مطابق قانون چهار شرط اصلی برای استفاده از شیوه کیفری برای به اجرا گذاشتن چک برگشتی وجود دارد و در صورت وجود یکی از این موارد در هنگام وصول چک می‌توان علیه صادرکننده چک اقدام به برگشت زدن چک و شکایت نمود که این موارد عبارتنداز:
وقتی که مبلغ ثبت شده در چک در حساب صادرکننده چک نبوده و یا کمتر از آن است.
اگر با وجود اطلاع قبلی صادرکننده چک از مسدود بودن حساب، باز هم اقدام به صدور و کشیدن چک نماید.
در صورتی که مبلغ چک در حساب صادرکننده چک موجود بوده اما قبل از تاریخ وصول و پاس شدن چک آن را خارج کنند.
اگر بانک نتواند چک را به دلیل دستور عدم پرداخت صادرکننده چک پاس و نقد نماید.
توصیه می‌کنیم مطلب نحوه شکایت کیفری از چک برگشتی را از مجموعه ما برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه نمایید.
اولین اقدام پس از اطلاع از بلامحل بودن چک دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک محل است و مهلت برگشت زدن چک در این شیوه حداکثر تا ۶ ماه از تاریخ صدور چک توسط دارنده چک خواهد بود. نکته مهم در این روش عدم امکان دریافت مستقیم مبلغ داخل چک و در زمان کوتاه است زیرا روش کیفری تنها به مجازات و محرومیت از دسته چک برای صادرکننده آن منجر خواهد شد. بعد از این گام باید در سامانه یا با مراجعه به دادسرای مرتبط با بانک صادرکننده گواهی عدم پرداخت ثبت شکایت انجام گردد.
در این روش دادسرا تنها به جرم صدور چک بلا محل رسیدگی کرده و برای پیگیری مبلغ پرداخت نشده باید اقدام به ارائه درخواست جداگانه، تکمیل فرم دادخواست مطالبه طلب در دفاتر دادگاه حقوقی و انجام مراحل بعدی به کمک وکیل نمود. در نهایت نیز دادگاه پس از مهلت مشخصی به ادعا رسیدگی و با تایید قاضی و کارشناسان حقوقی حکمی جهت پرداخت مبلغ چک صادر می‌گردد. همچنین هزینه کلی اجرائیه چک برگشتی به روش کیفری کمتر از دیگر روش‌های قانونی شکایت است.
روش حقوقی اطمینان بیشتری برای دریافت طلب افراد در صورت به اجرا گذاشتن چک ایجاد خواهد کرد. در این روش نیز با مشاهده بدون محل بودن چک و عدم اعتبار کافی صادرکننده آن می‌توان با تنظیم یک دادخواست حقوقی در هر زمان و بدون هیچ محدودیتی برای مراجعه به دادگاه جهت به اجرا گذاشتن چک اقدام نمود. روش حقوقی برای افرادی که امکان شکایت کیفری برای چک آن‌ها وجود نداشته باشد، توسط وکلا و دارنده چک مورد استفاده قرار گرفته که این فرایند نیز طولانی‌تر انجام خواهد شد.
در این روش به اجرا گذاشتن چک برگشتی، دارنده چک قادر بوده محکومیت صادرکننده آن چک را نسبت به پرداخت کل خسارات و هزینه دادرسی از دادگاه درخواست کرده و علاوه بر تقاضا و دادخواست مطالبه وجه چک می‌تواند درخواست صدور توقیف اموال صادرکننده چک برای همه اموال اعم از منقول و غیر منقول را برای وصول مبلغ چک از دادگاه و قاضی داشته باشد.
از روش حقوقی برای تکمیل شکایت و پیگیری پرونده به اجرا گذاشتن چک و وصول آن نیز استفاده می‌شود. همچنین مطابق مراحل روش قبل، در شیوه حقوقی به اجرا گذاشتن چک نیز ابتدا دارنده چک باید به همان بانک مسئول و صادرکننده چک مراجعه کرده و گواهی عدم پرداخت چک را از بانک با توضیحات دلایل برگشت زدن چک دریافت کند. سپس باید اقدام به تنظیم و تهیه یک دادخواست حقوقی برای برگشت زدن چک نماید. در گام بعدی باید به دادخواست حقوقی، یک نسخه یا کپی از چک برگشتی و فرم گواهی عدم پرداخت ضمیمه گردد. در نهایت با تقدیم این مدارک و اسناد به دادگاه می‌توان روند وصول وجه چک را به کمک وکیل متبحر در زمینه این پرونده‌ها به ویژه با کمک وکلای معید دنبال کرد.
در روش حقوقی به اجرا گذاشتن چک برگشتی فرد می‌تواند هزینه تنظیم دادخواست حقوقی و تمام مبلغ چک را از دادگاه مطالبه کرده و محدودیتی در این زمینه برای او وجود نخواهد داشت. مزیت اصلی و مهم روش حقوقی عدم محدودیت زمانی هنگام شکایت از صادرکننده چک است. بنابراین با دریافت مشاوره از بهترین وکلا می‌توان در زمینه انتخاب بهترین روش حقوقی برای به اجرا گذاشتن چک اقدامات مفیدتری انجام داد.
اگر کسی چکی صادر کند و در زمان وصول، حسابش موجودی نداشته باشد، دارنده چک می‌تواند از راه‌های قانونی برای دریافت مبلغ اقدام کند. یکی از این راه‌ها گرفتن حکم جلب صادرکننده چک است.
برای این کار، ابتدا باید به بانک مراجعه کنید و گواهی عدم پرداخت بگیرید. سپس با این گواهی و اصل چک، می‌توانید در دادگاه یا شورای حل اختلاف شکایت کنید. دادگاه پس از بررسی، حکم پرداخت مبلغ چک را صادر می‌کند. اگر صادرکننده چک همچنان مبلغ را پرداخت نکند، می‌توانید درخواست اجرای حکم و توقیف اموال یا حساب‌های بانکی او را بدهید.
اما اگر فرد اموالی برای توقیف نداشته باشد و همچنان از پرداخت مبلغ خودـداری کند، شما می‌توانید از دادگاه درخواست حکم جلب کنید. در این صورت، دادگاه حکم بازداشت صادرکننده چک را صادر می‌کند و او تا زمان پرداخت بدهی ممکن است بازداشت شود.
البته اگر صادرکننده چک ثابت کند که عمدی در عدم پرداخت نداشته و مثلاً دچار مشکلات مالی ناگهانی شده، ممکن است دادگاه برای او مهلت تعیین کند. اما در غیر این صورت، حکم جلب اجرا خواهد شد.
به همین دلیل، هنگام دریافت چک، بهتر است از اعتبار و توان مالی صادرکننده اطمینان داشته باشید تا دچار مشکلات حقوقی نشوید.
هزینه صدور اجراییه چک برگشتی، می‌توانید از سه روش حقوقی، کیفری و ثبتی اقدام کنید. هر یک از این روش‌ها هزینه‌های متفاوتی دارند:
هزینه دادرسی: در این روش، باید دادخواستی به دادگاه ارائه دهید و هزینه دادرسی معادل ۳٫۵٪ از مبلغ چک را پرداخت کنید.
هزینه شکایت کیفری: اگر چک شرایط پیگیری کیفری را داشته باشد، می‌توانید شکایت کیفری مطرح کنید. هزینه این شکایت بسته به مبلغ چک، از ۶ هزار تا ۱۰۰ هزار تومان متغیر است.
هزینه اجراییه: در این روش، با مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک، درخواست صدور اجراییه می‌دهید. هزینه صدور اجراییه در این روش، ۵٪ از مبلغ چک است.
نکته: در روش ثبتی، هزینه اجراییه در ابتدا دریافت نمی‌شود و پس از وصول مبلغ چک، ۵٪ به‌عنوان حق‌الاجرا از بدهکار اخذ می‌شود.
پیش از اقدام، با یک مشاور حقوقی مشورت کنید تا بهترین روش را با توجه به شرایط خود انتخاب کنید.
اگر چه امروزه با ورود چک‌های صیادی دردسرهای به اجرا گذاشتن چک‌های قدیمی بسیار کمتر شده اما همواره برگشت زدن چک و به اجرا گذاشتن آن با روش‌های مختلف در جامعه رایج است. در واقع چک‌ها سندی قانونی بوده و دارندگان آن‌ها در صورت اطمینان از بلا محل بودن آن می‌توانند اقدام به شکایت از صادرکننده آن و مطالبه وجه چک خود به صورت قانونی نمایند. بنابراین آشنایی با نحوه و مراحل به اجرا گذاشتن چک و حقوق و قوانین مربوط به این موارد برای همه لازم و ضروری است.
وکلای برتر، متخصص، توانمند و دارای دانش حقوقی عالی در زمینه برگشت زدن، به اجرا گذاشتن و وصول انواع چک همواره به عنوان نجات دهنده این پرونده‌های حقوقی بوده و گروه وکلای معید با برخورداری از همه این خصوصیات به نحو احسن به مشاوره و کمک به موکل‌های خود خواهند پرداخت. در این مقاله نیز به کمک دانش و مشاوره‌های برتر تیم وکلای معید به نحوه، شرایط و مراحل به اجرا گذاشتن چک برگشتی پرداخته شد.
اگر در تهران هستید و به وکیل چک صیادی در تهران نیاز دارید مجموعه معید یکی از بهترین دپارتمان‌های حقوقی در ایران است که شما می‌توانید به صورت آنلاین از این دپارتمان مشاوره بگیرید.
1- بهترین روش برای به اجرا گذاشتن چک برگشتی کدام است؟ روش حقوقی یا کیفری؟
انتخاب این روش به شرایط کلی چک و مبلغ آن بستگی داشته اما به طور معمول از روش کیفری به دلیل مزایای خوب و احتمال بیشتر وصول چک توسط وکلا و دارندگان چک برگشتی بیشتر استفاده می‌شود.
2- کم هزینه‌ترین روش برای به اجرا گذاشتن چک برگشتی کدام است؟
هزینه اجرائیه انواع چک برگشتی با استفاده از شیوه کیفری بسیار کمتر بوده و این روش به عنوان اقتصادی‌ترین راه برای وصول چک نزد بسیاری از وکلا شناخته شده است.
3- آیا امکان تنظیم شکایت بدون دریافت گواهی عدم پرداخت در دو روش کیفری و حقوقی وجود دارد؟
خیر برای تکمیل مدارک و ثبت پرونده اجرائیه چک به این گواهی دریافتی و تایید بانک برای برگشت زدن چک در هر دو روش نیاز بوده و باید در بازه زمانی مناسب اقدام به تهیه این فرم توسط دارنده چک از بانک مورد نظر شود.
اسم نویسنده
دیدگاه کاربران
دیدگاه کاربران
...هیچ نظری ثبت نشده