مشغله‌های کاری زیاد، عدم وجود وقت و حوصله کافی و مواردی از این قبیل، عواملی هستند که سبب می‌شوند برخی از افراد امور حقوقی که باید خودشان انجام بدهند را به شخص دیگری واگذار کنند. در واقع این اشخاص نماینده‌ای از جانب خود برای رسیدگی به امور مشخص شده انتخاب می‌کنند و عقدی بین آن‌ها تنظیم می‌شود که به آن وکالتنامه گفته می‌شود. این سوال که وکالتنامه چیست و انواع آن کدام‌اند، یکی از سوالات رایجی است که برای افراد زیادی به وجود می‌آید.
وکالتنامه تعهد و عقدی است که بین دو نفر به توافق می‌رسد و هر دو طرف عقد یعنی شخصی که وکالت می‌دهد و شخصی که وکیل می‌شود، به منظور تایید موارد قید شده در وکالتنامه، آن را تایید می‌کنند. به منظور دریافت اطلاعات بیشتر درمورد این که وکالتنامه چیست و انواع آن، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. همچنین به منظور دریافت مشاوره حقوقی تخصصی و کمک گرفتن از بهترین وکلا، می‌توانید از مجموعه حقوقی معید کمک بگیرید. توصیه می‌کنیم مقاله بهترین وکیل شمال تهران را از مجموعه ما برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه نمایید.
قبل از پرداختن به این سوال که وکالتنامه چیست، بهتر است که ابتدا با وکالت، وکیل و موکل آشنا شوید. در صورتی که یک شخص حقیقی یا حقوقی به شخص دیگر اجازه دهد که به نیابت از آن، به امور مشخصی رسیدگی کند، یعنی به آن وکالت داده است. در این صورت شخصی که وکالت می‌دهد، موکل است و شخص دیگری که به نیابت از موکل به امور آن رسیدگی می‌کند، وکیل است. در واقعا وکیل به نیابت از شخصی دیگر یا همان موکل، کارهای مشخص شده را انجام می‌دهد.
وکالتنامه نیز عقدی است که بین وکیل و موکل تنظیم می‌شود. در واقع وکالتنامه، قراردادی است که به توافق طرفین می‌رسد و در آن حدود اختیارات وکیل و اموری که باید به آن‌ها رسیدگی کند، بیان شده است. وکیلی که برای رسیدگی به برخی امور مشخص می‌شود، میتواند شخصی عادی باشد اما برای مسائل حقوقی و تخصصی تر، باید از وکیل دادگستری کمک گرفته شود. وقتی وکالتنامه تنظیم می‌شود، یعنی موکل و وکیل باید به مواردی که در قرارداد مشخص شده است متعهد باشد و وظایف خود را انجام دهند.
وکالتنامه‌ای که بین وکیل و موکل تنظیم می‌شود، شامل مواد قانون مدنی، قانون وکالت و سایر قوانین است. نکته‌ای که وجود دارد این است که موضوع وکالت نامه باید به صورت دقیق مشخص شود و در وکالتنامه‌ای که تنظیم می‌شود، حدود و اختیارات وکیل و موکل کاملا دقیق مشخص شود. وکالت عقدی جایز است و امکان فسخ آن در برخی از شرایط با اراده وکیل و موکل وجود دارد. وکالتنامه برای رسیدگی به امور مختلفی مانند امور بانکی، فروش اموال، خرید ملک و مسائلی از این قبیل صورت می‌گیرد.
در قانون مدنی ایران، وکالت به عنوان یک عقد جایز تعریف شده که به موجب آن یکی از طرفین، طرف دیگر را برای انجام کاری نایب خود می‌کند. این عقد مشمول شرایطی است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:
ماده ۶۵۶ – وکالت یعنی یک نفر (موکل) به فرد دیگری (وکیل) اختیار می‌دهد تا از طرف او کاری را انجام دهد.
ماده ۶۵۷ – وکالت فقط وقتی معتبر است که وکیل آن را بپذیرد.
ماده ۶۵۸ – وکالت میتواند شفاهی باشد یا با هر عملی که نشان دهد دو طرف این موضوع را قبول دارند.
ماده ۶۵۹ – وکالت میتواند رایگان باشد یا در برابر دریافت حق‌الوکاله انجام شود.
ماده ۶۶۰ – وکالت میتواند عمومی (برای همه کارهای موکل) یا محدود به موضوع خاصی باشد.
ماده ۶۶۱ –اگر وکالت عمومی باشد، وکیل فقط میتواند امور مالی و اداری موکل را مدیریت کند.
ماده ۶۶۲ – وکالت باید در کاری باشد که خود موکل میتواند انجام دهد و وکیل هم صلاحیت قانونی آن را داشته باشد.
ماده ۶۶۳ – وکیل حق ندارد کاری خارج از حدود اختیارات خود انجام دهد.
ماده ۶۶۴ – وکیلی که در دادگاه از موکل دفاـع می‌کند، به‌طور خودکار اجازه دریافت مطالبات او را ندارد، مگر اینکه شواهدی خلاف این را نشان دهد.
ماده ۶۶۵ – اگر کسی وکیل فروش یکـ کالا باشد، به این معنا نیست که اجازه دریافت پول آن را هم دارد، مگر اینکه خلافش ثابت شود.
ماده ۶۶۶ – اگر وکیل در انجام کارش کوتاهی کند و به موکل خسارت بزند، مسئول جبران آن است.
ماده ۶۶۷ – وکیل باید در راستای مصلحت موکل عمل کند و از اختیاراتش فراتر نرود.
ماده ۶۶۸ – وکیل باید گزارش کارهایش را به موکل بدهد و هر چیزی را که برای او گرفته، تحویل دهد.
ماده ۶۶۹ – اگر چند نفر به‌عنوان وکیل یک کار انتخاب شوند، هیچ‌کدام به‌تنهایی نمی‌توانند تصمیم بگیرند، مگر اینکه به‌طور مستقل وکالت داشته باشند.
ماده ۶۷۰ – اگر دو وکیل به‌طور مشترک انتخاب شوند، با فوت یکی از آن‌ها، وکالت دیگری هم خودبه‌خود باطل می‌شود.
ماده ۶۷۱ – وکالت یک کار، معمولاً شامل اجازه انجام مقدمات آن هم می‌شود، مگر اینکه خلاف آن مشخص شده باشد.
ماده ۶۷۲ – وکیل نمی‌تواند کار را به شخص دیگری بسپارد، مگر اینکه موکل چنین اجازه‌ای داده باشد.
ماده ۶۷۳ – اگر وکیلی که حق واگذاری وکالت ندارد، کار را به شخص دیگری بسپارد، هم خودش و هم آن شخص در برابر موکل مسئول خواهند بود.
ماده ۶۷۴ – موکل باید تمام کارهایی را که وکیل در محدوده اختیاراتش انجام داده، بپذیرد. اما اگر کاری خارج از محدوده وکالت انجام شود، موکل فقط در صورت تأیید مسئول آن خواهد بود.
ماده ۶۷۵ – هزینه‌های وکالت و حق‌الوکاله بر عهده موکل است، مگر اینکه در قرارداد چیز دیگری تعیین شده باشد.
ماده ۶۷۶ – مبلغ حق‌الوکاله بستگی به توافق دو طرف دارد. اگر توافقی نباشد، عرف تعیین‌کننده خواهد بود و در صورت نبود عرف مشخص، اجرت‌المثل پرداخت می‌شود.
ماده ۶۷۷ – اگر مشخص نشده باشد که وکالت رایگان است یا با هزینه، فرض بر این است که وکیل مستحق دریافت حق‌الوکاله است.
ماده ۶۷۸ – وکالت در سه حالت پایان می‌یابد:
۱. موکل وکیل را برکنار کند.
۲. وکیل خودش استعفا دهد.
۳. موکل یا وکیل فوت کند یا دچار جنون شود.
ماده ۶۷۹ – موکل هر زمان که بخواهد میتواند وکیل را برکنار کند، مگر اینکه شرطی در قرارداد خلاف این موضوع باشد.
ماده ۶۸۰ – اگر وکیل قبل از اطلاع از برکناری، کاری را در محدوده وکالتش انجام داده باشد، آن کار معتبر است.
ماده ۶۸۱ – اگر وکیل استعفا دهد، تا زمانی که موکل او را منع نکرده باشد، میتواند کارش را ادامه دهد.
ماده ۶۸۲ – اگر موکل یا وکیل محجور شوند (مثلاً دچار اختلال روانی شوند)، وکالت باطل می‌شود، مگر اینکه در برخی موارد، قانون استثنایی در نظر گرفته باشد.
وکالتنامه انواع مختلفی دارد که هر کدام شرایط و قوانین خاص خود را دارند و لازمه عقد هر وکالتنامه این است که ابتدا با آن آشنایی داشت. البته انواع وکالت نامه با توجه به موارد مختلفی دسته بندی می‌شوند که در ادامه معرفی شده‌اند.
موکل میتواند حدود اختیارات وکیل را در وکالتنامه مشخص کند که وکالتنامه از این نظر، به دو نوع وکالت مطلق و وکالت مقید تقسیم می‌شود که در ادامه بررسی شده‌اند.
وکالت نامه مطلق به وکالت نامه‌ای گفته می‌شود که در آن، موکل به وکیل اختیار می‌دهد که به همه امور آن رسیدگی کند. در وکالت مطلق، نیازی نیست که وکیل برای انجام هر اقدامی از موکل اجازه بگیرد بلکه بدون کسب اجازه میتواند هر کاری را انجام دهد. در وکالت مطلق، موکل به وکیل اجازه می‌دهد که تمام امور اداری و مالی را بدون کسب اجازه ثانویه انجام دهد.
در وکالت مقید، موکل، حدود و اختیارات وکیل و اموری که میتواند انجام دهد را مشخص می‌کند. بنابراین وکیل تنها اجازه انجام امور مشخص شده را خواهد داشت. در هنگام تنظیم وکالتنامه مقید، وظایف و اختیاراتی که وکیل موظف به انجام آن‌ها است، به صورت دقیق مشخص می‌شود و به توافق طرفین می‌رسد.
یکی دیگر از دسته بندی‌هایی که برای انواع وکالت نامه وجود دارد، وکالت نامه از نظر شرایط تنظیم است که در ادامه انواع وکالت نامه از این نظر بیان و بررسی شده‌اند.
وکالت تعیینی، به وکالتی گفته می‌شود که دو طرف یک پرونده و دعوا، به منظور دفاع از خود و اقامه دعوا و پیگیری امور، از وکیل دادگستری کمک می‌گیرند.
درصورتی که فردی اطلاعات حقوقی کافی داشته باشد اما به هر دلیلی پروانه وکالت را کسب نکرده باشد، میتواند هر سال 3 بار برای اقوام نسبی و سببی خود تا اقوام درجه دو وکالت کند. در این نوع وکالت نامه، وکیل باید به قوه قضائیه مبلغی را پرداخت کند تا بتواند وکالت پرونده را بر عهده بگیرد.
درصورتی که وکالت به وکیلی داده شود و سپس وکیل نیز نمایندگی خود را به فرد دیگری محول کند و در واقع وکالت از وکیل اول به شخص دیگری سپرده شود، وکالت در توکیل صورت خواهد گرفت. وکیل دومی که از جانب وکیل اول، وکالت دریافت کرده است، میتواند به امور مشخص شده در دادگاه رسیدگی کند.
درصورتی که موکلی برای رسیدگی به امور حقوقی خود، تمکن مالی برای پرداخت حق الوکاله را نداشته باشد، بعد از انجام بررسی‌های لازم و تایید این امر، در صورتی که دعوای مذکور با اساس و مربوط به شخص تقاضا‌کننده باشد، وکیل معاضدتی به آن معرفی می‌شود. همه وکلا باید سالانه در 3 مورد از دعاوی حقوقی به عنوان وکیل معاضدتی، قبول وکالت کنند و از افرادی که توانایی مالی ندارند، هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌شود. توصیه می‌کنیم مقاله وکیل معاضدتی چیست؟ را از مجموعه ما برای کسب اطلاعات بیشتر مطالعه نمایید.
در صورتی که جرایمی کیفری رخ داده باشد که مجازات‌هایی مانند حبس و اعدام داشته باشند و متهم به دلایلی مانند عدم استطاعت مالی وکیلی را معرفی نکند و یا قانون مداخله وکیل را ضروری بداند و متهم حاضر به معرفی وکیل نشود، وکالت نامه تسخیری الزام پیدا می‌کند. در شرایط ذکر شده، دادگاه به منظور عادلانه کردن موقعیت متهم و دادستان و دفاع از حق و حقوق متهم، وجود وکیل تسخیری را برای رسیدگی به امور را واجب می‌کند.
در این نوع وکالت نامه، وکیل همه اختیارات را برای انجام امور مختلف خواهد داشت و نیازی به اجازه گرفتن از وکیل نخواهد داشت.
روش‌های مختلفی برای تنظیم وکالت نامه بین وکیل و موکل وجود دارد که هر یک از این روش‌ها در شرایط خاصی صورت می‌گیرد و اصول و قواعد خاص خود را دارد. در ادامه انواع وکالت نامه از نظر نحوه بستن قرارداد بیان شده است.
وکالتنامه‌ای که با حضور طرفین وکالت نامه و در مراکز معتبری مانند، دفتر اسناد رسمی تنظیم و به توافق می‌رسد، وکالت نامه رسمی است. در این نوع وکالت نامه، طرفین مدارکی را به سر دفتر تحویل خواهند دارد تا احراز هویت شوند. وکالت نامه‌های رسمی، وکالت‌هایی معتبر و قانونی هستند. به منظور انتقال اموال غیر منقول، بهتر است که از وکالت نامه رسمی و محضری استفاده نمود. در وکالت نامه رسمی، بهتر است که حدود و اختیارات وکیل به صورت دقیق قید شود.
یکی دیگر از انواع وکالتنامه از نظر بستن قرارداد، وکالت نامه عادی است که به صورت رسمی ثبت نخواهد شد. این وکالت نامه قراردادی کتبی است که بین وکیل و موکل تنظیم می‌شود. در وکالت‌های عادی باید اصول و قوانینی رعایت شود که از جمله آن می‌توان به، الزام وجود امضای طرفین در پایان قرارداد است.
نوع دیگر وکالتنامهها، وکالتنامه شفاهی بوده که بدون هیچ مکتوبیت و امضایی صورت می‌گیرد و تنها دو نفر به صورت شفاهی، اموری را برای هم مشخص می‌کنند.
وکالتنامهها از نظر مدت اعتبار و دوامی که دارند، به دو نوع ساده و بلاعزل تقسیم می‌شوند که در زیر شرح داده شده‌اند.
در وکالتنامه ساده، موکل می‌توان در هر زمانی که بخواهد، وکیل خود را کنار گذاشته و در مقابل وکیل نیز میتواند بدون هیچ مقدمه‌ای از وکالت استعفا دهد.
در وکالت بلاعزل، امکان فسخ وکالتنامه وجود ندارد و افرادی که به دنبال وکالتی پایدار هستند، این نوع وکالتنامه را انتخاب می‌کنند. در وکالتنامه بلاعزل، موکل نمی‌تواند هر موقع که اراده کند وکیل را عزل نماید. البته موکل میتواند با از بین بردن موضوع وکالت، وکالت بلاعزل را از بین ببرد. به منظور تنظیم وکالت بلاعزل باید توجه شود تا همه موارد وکالت نامه توسط وکیل و موکل به صورت دقیق مطالعه شود.
در نمونه سند وکالت نامه، مراحل کلی تنظیم وکالتنامه به شرح زیر است:
در تنظیم وکالت نامه، لازم است به‌صورت دقیق مشخص شود که وکیل چه اقداماتی را میتواند انجام دهد. این موارد ممکن است شامل خرید و فروش ملک، انجام امور بانکی، پیگیری پرونده‌های قضایی یا سایر امور مشخص باشد. علاوه بر این، باید مدت اعتبار وکالت تعیین شود؛ آیا این وکالت دائمی است یا فقط برای مدت معینی اعتبار دارد. همچنین، در صورتی که بخواهید اختیارات وکیل را در برخی امور محدود کنید، لازم است این محدودیت‌ها به‌طور شفاف در متن وکالتنامه ذکر شود تا از هرگونه سوء‌برداشت یا اختلاف در آینده جلوگیری شود.
برای انتخاب وکیل مناسب، باید به نوع امور موردنظر توجه داشت. اگر موضوع مربوط به پرونده‌های قضایی یا مسائل حقوقی پیچیده باشد، بهتر است از وکیل پایه یک دادگستری کمک بگیرید. در مواردی که نیاز به تنظیم قراردادهای رسمی و انجام امور مشابه وجود دارد، وکیل رسمی گزینه مناسبی خواهد بود. همچنین، در برخی شرایط، می‌توان اختیار انجام برخی کارها را به فردی مورد اعتماد سپرد که بدون داشتن عنوان وکیل رسمی، بتواند امور مشخصی را پیگیری کند.
برای تنظیم وکالت نامه، می‌توان از نمونه‌های آماده استفاده کرده و آن را مطابق با شرایط خود اصلاح کرد. همچنین، دریافت مشاوره از یک وکیل میتواند به اطمینان از صحت متن وکالتنامه و جلوگیری از مشکلات حقوقی احتمالی کمک کند.
موکل باید وکالت نامه را در حضور دو شاهد امضا کند و وکیل نیز موظف است امضای خود را در آن ثبت نماید. علاوه بر این، در برخی موارد، تایید امضا در دفترخانه اسناد رسمی یا نزد مقامات قضایی الزامی است.
ثبت وکالت نامه در دفتر اسناد رسمی معمولاً اختیاری است، اما ثبت آن از نظر حقوقی میتواند مفید باشد.
در تنظیم وکالت نامه، لازم است متن آن شفاف و دقیق باشد تا از هرگونه سوء تفاهم جلوگیری شود. همچنین، باید اطلاعات کاملی مانند مشخصات طرفین، نوع اختیارات و سایر جزئیات ضروری در آن ذکر شود. رعایت قوانین و تطبیق وکالت نامه با مقررات جاری نیز اهمیت زیادی دارد تا از بروز مشکلات حقوقی احتمالی پیشگیری شود. در صورت نیاز، مشاوره با یک وکیل پایه یک دادگستری میتواند به تنظیم صحیح وکالتنامه کمک کند.
ابطال وکالت نامه میتواند به دلایل مختلفی صورت گیرد که شامل موارد زیر است:
این شرایط باعث می‌شود که وکالت نامه دیگر اعتبار نداشته باشد و اقدامات وکیل پس از آن فاقد اثر قانونی باشد.
وکالتنامه یکی از عقودی است که بین وکیل و موکل تنظیم می‌شود و به موجب آن، وکیل اختیار رسیدگی به امور مشخصی را به نیابت از موکل خواهد داشت. طرفین وکالت نامه، وکیل و موکل هستند که به شخصی که وکالت می‌دهد تا به مسائل آن رسیدگی شود موکل گفته می‌شود و به شخصی که از جانب موکل اختیار می‌یابد که به نیابت از آن به امور مشخص شده رسیدگی کند، وکیل گفته می‌شود. در وکالت نامه، باید همه موارد به صورت دقیق مشخص شود و بعد از تعیین حدود و اختیارات وکیل و موکل، طرفین موظف هستند به وظایف خود پایبند باشند.
وکالت نامه انواع مختلفی دارد که بر اساس عوامل مختلفی دسته بندی می‌شود. برای مثال وکالت نامه بر اساس حدود اختیارات وکیل عبارت است از، وکالت نامه مطلق و وکالت نامه مقید. از دیگر انواع وکالت نامه عبارتنداز، وکالت نامه تعیینی، وکالت نامه عادی، وکالت نامه رسمی، وکالت نامه تسخیری، وکالت نامه شفاهی و غیره که ما در این مقاله ضمن تعریف وکالتنامه، به معرفی انواع وکالت نامه نیز پرداختیم. همچنین به منظور دریافت مشاوره حقوقی و کمک گرفتن از بهترین وکلا برای تنظیم وکالت نامه و سایر امور حقوقی نیز می‌توان از مجموعه حقوقی معید که مجموعه‌ای معتبر و شناخته شده است، کمک گرفت.
1- وکالتنامه چیست؟
وکالتنامه عقدی است که بین وکیل و موکل تنظیم می‌شود و به موجب آن، وکیل اختیار رسیدگی به امور مشخص شده را به نیابت از موکل، کسب خواهد نمود.
2- انواع وکالتنامه از نظر حدود اختیارات وکیل کدام‌اند؟
انواع وکالت نامه از نظر حدود اختیارات وکیل عبارتنداز، وکالتنامه مطلق، وکالتنامه مقید
3- وکالت نامه رسمی چیست؟
وکالت نامه رسمی، وکالت نامه‌ای است که با حضور طرفین وکالت نامه و ارائه مدارکی برای احراز هویت، در مراکزی مانند دفتر اسناد رسمی تنظیم و به توافق می‌رسد.
اسم نویسنده
دیدگاه کاربران
دیدگاه کاربران
...هیچ نظری ثبت نشده