همه ما شاهد استفاده گسترده از چک‌ها در زندگی روزمره هستیم و چک‌ها به یکی از روش‌های پرداخت و مبادله رایج تبدیل شده‌اند. اما یکی از چالش‌ها و مشکلاتی که در رابطه با چک‌ها وجود دارد، عدم وصول و نقد شدن وجه چک است. در صورتی که چکی پاس نشود یعنی به دلیل کمبود موجودی حساب صادرکننده چک و یا دلایل دیگر، بانک‌ها آن را نقد نکنند، چک برگشت خواهد خورد و گیرنده چک می‌تواند از صادرکننده آن شکایت کند. نحوه پیگیری چک‌های برگشتی به عوامل مختلفی بستگی دارد و به چک‌هایی که به روش حقوقی پیگیری می‌شوند، چک حقوقی گفته می‌شود.
در پاسخ به این سوال که چک حقوقی چیست؟ باید گفت: چک حقوقی یکی از ابزارهای رایج در معاملات و روابط اقتصادی است که افراد یا شرکت‌ها از آن برای پرداخت یا دریافت مبالغ مالی استفاده می‌کنند. این نوع چک بر اساس قوانین و مقررات حقوقی تنظیم شده و برخلاف چک کیفری، بیشتر جنبه‌ی مدنی و مالی دارد. اگر صادرکننده چک مبلغ را پرداخت نکند، دارنده چک می‌تواند از طریق مراجع قانونی مانند دادگاه یا اجرای ثبت، حقوق خود را پیگیری کند. به طور کلی، چک حقوقی به عنوان سندی معتبر در تعهدات مالی شناخته می‌شود که در تنظیم آن باید دقت زیادی داشت تا از بروز مشکلات قانونی جلوگیری شود.
هنگامی که گیرنده یک چک برای وصول و نقد شدن چکی که دریافت کرده است به بانک مراجعه می‌کند و به هر دلیلی با عدم نقد شدن چک مواجه می‌شود، می‌تواند چک را برگشت بزند و به شیوه‌های مختلفی که برای وصول چک وجود دارد از جمله وصول چک به روش کیفری، وصول چک از طریق اداره ثبت و وصول چک از طریق حقوقی، شکایت خود را علیه صادرکننده چک انجام دهند. چک حقوقی روشی از شکایت از چک برگشتی است که قابلیت پیگیری کیفری ندارد اما می‌توان برای توقیف اموال و دارایی صادرکننده درخواست داد. دلیل عدم امکان پیگیری کیفری چک حقوقی، نتیجه مستقیم قانونی است که توسط قانون‌گذار مشخص شده است.
در واقع چک حقوقی نیز دارای اعتبار بوده و هنگام اجرا به دادگاه، حکم به پرداخت و وصول مبلغ چک داده خواهد شد. وصول چک حقوقی به این صورت است که شاکی باید فرم مربوط به دادخواست را تکمیل نموده و هزینه دادرسی از طریق ابطال تمبر و سایر مراحل قانونی صورت گیرد، سپس دادگاه رسیدگی‌های لازم برای دادخواست را انجام داده و با بررسی شرایط رای خود را اعلام می‌کند.
در صورتی که رای به نفع خواهان دعوی باشد، معمولا خوانده شده درخواست تجدید نظر خواهد داشت و در صورتی که رای مجدداً به خواهان داده شود، حکم برای صدور اجرائیه به دفتر اجرائیه دادگاه انتقال داده می‌شود. سپس مهلت 10 روزه‌ای به بدهکار داده می‌شود تا طلب خود را پرداخت کند، در صورتی که بدهکار نتواند در این مدت بدهی خود را صاف کند، حکم توقیف اموال آن صادر می‌شود.
انجام مراحل و اقدامات لازم برای وصول چک حقوقی زمانی امکان‌پذیر است که ابتدا با انواع چک حقوقی و اینکه چک حقوقی چیست؟ آشنایی داشته باشید. به صورت کلی چک‌های حقوقی به دو دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه معرفی شده‌اند.
برخی از چک‌ها طبق قانون امکان شکایت کیفری ندارند و امکان مجازات صادرکننده آن‌ها وجود ندارد. چک‌هایی که در این دسته قرار می‌گیرند خود انواع مختلفی دارند که در ادامه معرفی شده‌اند.
این نوع چک با هدف تضمین به تعهد دریافت می‌شود.
چک‌های سفید امضا چک‌هایی هستند که صادرکننده آن‌ها بدون اینکه مبلغ، تاریخ و نام دارنده را در آن قید کند، چک را امضا و به گیرنده تحویل می‌دهد.
چکی که تاریخ صدور و وصول آن مشابه نباشد، چک مدت‌دار یا وعده‌دار است.
چک‌هایی که صادرکننده آن‌ها در زمان تکمیل اطلاعات تاریخ را در آن قید نکرده باشد، چک بدون تاریخ هستند.
چک‌هایی که بابت بهره ربوی یا بابت معاملات نامشروع صادر می‌شوند.
دسته دیگر از چک‌های حقوقی چک‌هایی هستند که جزو موارد ذکر شده در بالا نیستند و در مدت 6 ماهه‌ای که برای دریافت گواهی عدم پرداخت مهلت داشته‌اند، اقدامی برای دریافت آن‌ها صورت نگرفته است. در این شرایط تنها راهی که برای پیگیری چک می‌توان انجام داد، روش حقوقی است.
نحوه وصول چک حقوقی مانند هر دعوی حقوقی دیگر است و برای دریافت نتیجه باید مراحل مختلفی طی شود تا پیگیری‌های لازم صورت گیرد. در ادامه مراحل وصول چک حقوقی بیان شده است.
ابتدا باید برگه دادخواست تکمیل شود و در آن اطلاعات شاکی به عنوان خواهان دعوی و اطلاعات فردی که از او شکایت می‌شود به عنوان خوانده دعوی وارد شود و همچنین موضوع و دلایل دعوی نیز ثبت شوند.
در مرحله بعد باید دادخواست تنظیم شده را به دفتر دادگاه ارائه داد تا نوبتی برای شما مشخص شود.
بعد از رسیدگی دادگاه به موضوع در صورتی که رای دادگاه به نفع شما باشد به احتمال زیاد خوانده درخواست تجدید نظر خواهد نمود که در صورت عدم ارائه دلایل کافی، رای قبلی دادگاه دوباره تایید می‌شود.
همه مراحل برای این نوع شکایت از طریق ابلاغیه به طرفین اطلاع داده می‌شود و بعد از آن حکم به دفتر اجرائیه دادگاه وصول خواهد شد تا اجرائیه صادر شود.
از تاریخ صدور اجرائیه یک مهلت 10 روزه به محکوم داده می‌شود تا حکم را اجرا کند و بدهی خود را پرداخت نماید. در صورتی که در این مهلت بدهی خود را پرداخت نکند، شاکی می‌تواند برای توقیف اموال دادخواست تنظیم کند. در صورتی که محکوم اموالی برای توقیف نداشته باشد نیز می‌توان درخواست صدور حکم جلب از دایره اجرایی احکام را داشت.
چک کیفری به چکی گفته می‌شود که اگر مبلغ آن پرداخت نشود، دارنده چک می‌تواند علیه صادرکننده در مراجع کیفری شکایت کند. این نوع چک بیشتر به دلیل نداشتن موجودی کافی در حساب، عدم تطابق امضا، یا دستور غیرقانونی عدم پرداخت، قابل پیگیری است. در این موارد، قانون برای حمایت از دارنده چک، مجازات‌هایی مانند حبس یا جریمه برای صادرکننده در نظر گرفته است. مهم‌ترین ویژگی چک کیفری این است که برخلاف چک حقوقی، جنبه کیفری دارد و می‌تواند منجر به تعقیب کیفری فرد خاطی شود.
تفاوت اصلی چک کیفری و حقوقی در نحوه رسیدگی به آن‌ها است:
به زبان ساده، در چک کیفری ممکن است صادرکننده مجازات شود، ولی در چک حقوقی فقط پول مطالبه می‌شود.
برای پاسخ به سوال چک برگشتی چیست ابتدا باید نکات مهمی درباره چک حقوقی چیست؟ بدانید. پرداخت بسیاری از خریدها و معاملات به خصوص معاملات کلان با استفاده از چک صورت می‌گیرد. چک سندی تجاری است که در آن مبلغی که بابت معامله صورت گرفته است، قید می‌شود و خریدار یا شخصی که قصد پرداخت وجه را دارد، تاریخی را به توافق طرف دیگر معامله در چک قید می‌کند و گیرنده چک می‌تواند در تاریخ مشخص شده به بانک مراجعه نماید و وجه قید شده در چک را از بانک دریافت کند.
هنگامی که شخصی بابت انجام معاملات و خریدهای خود چک صادر می‌کند، در چک تاریخ وصول آن و اطلاعات کامل را قید می‌کند. بنابراین مطابق با قوانین صدور چک، گیرنده چک در تاریخی که در چک دریافتی قید شده است برای نقد شدن آن به بانک مراجعه می‌کند و درصورتی که وجه نقد کافی در حساب بانکی صادرکننده چک وجود داشته باشد، چک نقد خواهد شد. در غیر این صورت دریافت‌کننده چک می‌تواند چک را برگشت بزند و شکایت و اقدامات قانونی را علیه صادرکننده چک انجام دهد که به آن چک برگشتی گفته می‌شود.
پیگیری چک برگشتی به داشتن دانش و تخصص کافی در این زمینه نیاز دارد تا همه امور و مراحل به صورت دقیق انجام شود و حق و حقوق ضایع شده، پس گرفته شود. به همین دلیل می‌توان از وکیل چک برگشتی که در این زمینه دانش و اطلاعات کافی دارد کمک گرفت. اما باید دقت نمود که وکیل چک برگشتی متخصص و باتجربه‌ای انتخاب شود.
چک‌های برگشتی به عنوان چک پرداخت نشدنی یا چک بلامحل نیز شناخته می‌شوند. با برگشت خوردن چک و شکایت از صادرکننده آن، روند قانونی طی می‌شود و بدهکار یا کسی که چک را صادر کرده است موظف خواهد بود که در مهلتی که به آن داده می‌شود بدهی خود را پرداخت کند. علاوه بر عدم کافی نبودن موجودی حساب صادرکننده چک، دلایل دیگری نیز وجود دارد که باعث برگشت خوردن چک می‌شود که عبارتند‌از:
خال که دانستید چک حقوقی چیست؟ برای شکایت حقوقی چک برگشتی، باید مراحل زیر را طی کنید:
وقتی چک برگشت می‌خورد، به بانک مراجعه کنید و گواهی عدم پرداخت بگیرید. این گواهی نشان می‌دهد که چک بی‌محل است.
به دفتر خدمات الکترونیک قضایی بروید و دادخواست مطالبه وجه چک را ثبت کنید. در این مرحله، مدارک زیر را همراه داشته باشید:
اصل چک برگشتی
گواهی عدم پرداخت از بانک
کارت ملی
پرونده به دادگاه حقوقی ارسال می‌شود و جلسه رسیدگی تعیین می‌شود. قاضی مدارک را بررسی می‌کند و در صورت تایید، حکم پرداخت صادر می‌کند.
اگر صادرکننده چک پول را پرداخت نکند، می‌توانید از طریق اجرای احکام دادگستری درخواست توقیف اموال یا مسدود شدن حساب‌های بانکی او را بدهید.
و در نهایت، در شکایت حقوقی، صادر کننده چک به زندان نمی‌رود اما شما می‌توانید از طریق قانونی پول خود را دریافت کنید.
برای تنظیم دادخواست برگشت چک حقوقی، مراحل زیر را به‌طور ساده دنبال کنید:
ابتدا به سامانه خدمات الکترونیک قضائی مراجعه کنید تا دادخواست را به‌صورت آنلاین تنظیم کنید. اگر امکان دسترسی به اینترنت ندارید، می‌توانید به دفاتر خدمات الکترونیک قضائی مراجعه کنید.
شماره چک
تاریخ صدور چک
مبلغ چک
نام و مشخصات صادرکننده چک (کسی که چک را داده)
نام و مشخصات شما (دارنده چک)
مدارک زیر را ضمیمه دادخواست کنید:
اصل چک برگشتی
گواهی عدم پرداخت از بانک
کارت ملی و شناسنامه خود (و همچنین شناسنامه و کارت ملی صادرکننده چک در صورت نیاز)
در دادخواست، باید دادگاه مستقر در محل اقامت خود یا محل صدور چک را انتخاب کنید.
پس از وارد کردن تمام اطلاعات و پیوست کردن مدارک، دادخواست را ارسال کنید. سپس کد پیگیری دریافت می‌کنید که برای پیگیری وضعیت پرونده به آن نیاز خواهید داشت.
هزینه دادرسی را از طریق سامانه آنلاین یا دفاتر خدمات قضائی پرداخت کنید و رسید آن را نگه دارید.
پس از ثبت دادخواست، منتظر ابلاغ دادگاه باشید. اگر دادگاه رای به نفع شما صادر کند، می‌توانید برای دریافت وجه چک از طریق اجرای احکام اقدام کنید.
با این مراحل، می‌توانید دادخواست چک برگشتی حقوقی خود را به‌درستی تنظیم و ارسال کنید.
کاربردی بودن چک‌ها به عنوان روش پرداخت بر کسی پوشیده نیست اما یکی از مسائلی که در رابطه با چک‌ها وجود دارد، عدم وصول چک و برگشت خوردن آن است. چکی که برگشت می‌خورد را می‌توان به روش‌های مختلفی از جمله وصول چک به روش کیفری، وصول چک از طریق اداره ثبت و وصول چک از طریق حقوقی پیگیری نمود. چک حقوقی نیز یکی از روش‌های کاربردی شکایت و پیگیری چک برگشتی است که در این روش امکان توقیف اموال صادرکننده چک وجود دارد. چک‌های حقوقی دو نوع دارند که عبارتند‌از: چک‌هایی که امکان شکایت کیفری ندارند و چک‌هایی که در مهلت شش ماهه گواهی عدم پرداخت دریافت نکرده‌اند. که ما در این مقاله پاسخ به چک حقوقی چیست؟ و نحوه و مراحل وصول آن پرداختیم. به منظور پیگیری و شکایت از چک حقوقی و تسریع در روند و مراحل می‌توان از وکیل چک در تهران از وکلای متخصص مجموعه حقوقی معید که تجربه کافی در این زمینه دارند، کمک گرفت. در نهایت باز هم برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص اینکه چک حقوقی چیست؟ و نکات حقوقی مربوط به آن با همکاران ما تماس بگیرید.
1- چک حقوقی چیست؟
چک حقوقی یکی از روش‌های شکایت از چک برگشتی است که امکان پیگیری کیفری آن وجود ندارد و دلیل این امر نیز دستور مستقیم و قانونی توسط قانون‌گذار است. اما در چک‌های حقوقی امکان توقیف اموال صادرکننده چک وجود دارد.
2- در چه صورتی چک برگشت می‌خورد؟
عدم کافی بودن موجودی حساب صادرکننده چک، خارج نمودن بخشی از موجودی حساب توسط صادرکننده چک، دستور صادرکننده چک مبنی بر عدم پرداخت وجه، مسدود کردن حساب، صدور چک با آگاهی از بسته بودن حساب، وجود خط خوردگی در چک یا عدم تطابق امضا و موارد قید شده در چک.
3- چند نوع چک حقوقی وجود دارد؟
به صورت کلی چک‌های حقوقی دو نوع دارند که عبارتند‌از: چک‌هایی که امکان شکایت کیفری ندارند و چک‌هایی که در مهلت شش ماهه گواهی عدم پرداخت دریافت نکرده‌اند.
اسم نویسنده
دیدگاه کاربران
دیدگاه کاربران
...هیچ نظری ثبت نشده